Pierwsza pomoc to obowiązek. Kara za odwrócenie wzroku to 3 lata więzienia
W sytuacjach kryzysowych, takich jak wypadki drogowe czy nagłe przypadki medyczne, pierwsze minuty często decydują o życiu poszkodowanych. Dlatego tak istotne jest, aby każdy kierowca i obywatel posiadał podstawową wiedzę z zakresu pierwszej pomocy. W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, udzielenie pierwszej pomocy osobie znajdującej się w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia jest prawnym obowiązkiem każdego obywatela. Za nieudzielenie pomocy grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności.
Spis treści:
Według badań CBOS, 67 proc. Polaków deklaruje umiejętność udzielenia pierwszej pomocy, jednak tylko 19 proc. jest w pełni pewnych swoich kompetencji w tym zakresie.
Łańcuch przeżycia - co to jest?
Kluczowym elementem skutecznej pomocy jest tzw. łańcuch przeżycia, składający się z pięciu podstawowych ogniw: zabezpieczenia miejsca zdarzenia i zapewnienia bezpieczeństwa własnego, wezwania pomocy i podjęcia natychmiastowych działań, udzielenia pierwszej pomocy, działań służb ratowniczych oraz transportu do szpitala. Szczególnie istotne są pierwsze cztery minuty od zdarzenia, nazywane “ złotymi minutami”, w których możliwe jest skuteczne przywrócenie akcji serca.
Jak wyjąć poszkodowanego z auta?
W przypadku wypadków drogowych, jedną z kluczowych umiejętności jest prawidłowe wykonanie tzw. chwytu ratowniczego, służącego do ewakuacji poszkodowanego z pojazdu. Jak to zrobić prawidłowo? Poniżej lista kroków, które należy wykonać:
- Otworzyć drzwi samochodu i nawiązać kontakt z poszkodowanym.
- Jeśli silnik nadal pracuje, należy go wyłączyć.
- Odpiąć pas bezpieczeństwa i delikatnie pochylić górną część ciała poszkodowanego do przodu - chwyt ratowniczy można stosować tylko wobec osób w pozycji siedzącej.
- Obrócić poszkodowanego plecami do otwartych drzwi samochodu, czyli w kierunku ratownika.
- Następnie sięgnąć obiema rękami do przodu pod pachy poszkodowanego.
- Obiema dłońmi chwycić od góry przedramię poszkodowanego i umieścić je przed jego klatką piersiową.
- Ostrożnie pociągnąć poszkodowanego na własne uda. Zapobiega to upadkowi na ziemię, szczególnie w przypadku cięższych osób.
- Odciągnąć poszkodowanego z pojazdu kilka metrów od strefy zagrożenia w bezpieczne miejsce.
Zatrzymanie krążenia - co robić?
Jedną z najczęstszych sytuacji wymagających natychmiastowej reakcji jest zatrzymanie krążenia. W takim przypadku należy niezwłocznie rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. Według najnowszych wytycznych należy skupić się przede wszystkim na uciskaniu klatki piersiowej, wykonując 100-120 uciśnięć na minutę, z głębokością 5-6 centymetrów.
Jak zatamować krwawienie?
W przypadku silnych krwawień, kluczowe jest szybkie założenie opatrunku uciskowego. Procedura ta wymaga użycia sterylnych materiałów opatrunkowych i obejmuje nałożenie warstwy jałowej bezpośrednio na ranę, zamocowanie jej bandażem, a następnie utworzenie dodatkowego punktu ucisku. Ważne jest również uniesienie zranionej części ciała powyżej poziomu serca.
Co to jest pozycja bezpieczna ustalona?
Szczególnie istotną umiejętnością jest ułożenie nieprzytomnej osoby w pozycji bezpiecznej ustalonej. Zapewnia ona drożność dróg oddechowych i zapobiega zadławieniu. Procedura wymaga precyzyjnego ułożenia ciała poszkodowanego, z odpowiednim ustawieniem kończyn i głowy, aby zapewnić stabilną pozycję i swobodny odpływ wydzielin.
Oto jak się ją wykonuje:
- Klękamy przy poszkodowanym z jego boku.
- Rękę bliższą nam układamy pod kątem prostym w stosunku do ciała.
- Drugą rękę przekładamy w poprzek klatki piersiowej i grzbiet dłoni przyciskamy do bliższego nam policzka.
- Zginamy dalszą nogę w kolanie, nie odrywając stopy od podłoża.
- Pociągamy za dalsze kolano w swoim kierunku, obracając poszkodowanego na bok.
- Układamy górną nogę tak, by biodro i kolano były zgięte pod kątem prostym.
- Odchylamy głowę do tyłu, by udrożnić drogi oddechowe.
- Dłoń pod policzkiem układamy tak, by podtrzymywała głowę w odchyleniu.
- Pierwsza pomoc to wezwanie służb.
Warto pamiętać, że już samo powiadomienie służb ratunkowych jest kwalifikowane jako pierwsza pomoc - oznacza to, że jeśli jesteśmy świadkami wypadku i zadzwonimy pod numer 112 lub 998/999 czy na policję, nie grożą nam konsekwencje karne.
Średni czas dotarcia służb ratowniczych wynosi około 8 minut w mieście i 15 minut poza terenem miejskim. Podczas wzywania pomocy należy pamiętać o tym, by przekazywać najważniejsze informacje: podać gdzie się znajdujemy, kto dzwoni, co się stało, ilu jest poszkodowanych i poczekać na ewentualne pytania dyspozytora.
Warto zaznaczyć, że osoby udzielające pierwszej pomocy podlegają ochronie prawnej należnej funkcjonariuszom publicznym i nie ponoszą odpowiedzialności za nieumyślne błędy popełnione podczas ratowania życia. Pomocnym narzędziem w sytuacjach kryzysowych może być aplikacja mojeIKP, zawierająca instrukcje udzielania pierwszej pomocy, dostępne bez konieczności logowania.
Należy pamiętać, że możemy przerwać czynności ratownicze tylko w określonych sytuacjach: gdy poszkodowany odzyska przytomność, przybędą służby ratownicze lub gdy opadniemy z sił - w tym ostatnim przypadku najlepiej poprosić kogoś o zmianę.
