Uwaga! Od jutra prędkość sprawdzi nowa formacja!

Będą mogli np. wylegitymować lub zatrzymać każdą osobę, zatrzymać samochód do kontroli lub skontrolować jego prędkość. Uprawnienia takie przyznano im ze względu na Euro 2012.

Zgodnie z ogłoszonym w połowie maja zarządzeniem premiera, szersze uprawnienia żandarmi będą mieli od 1 czerwca do 5 lipca. Ich przyznanie związane jest ze zbliżającymi się mistrzostwami Europy w piłce nożnej. ŻW podczas turnieju wesprze policję i Straż Graniczną.

Obie służby zgłosiły zapotrzebowanie na ok. 1200 żołnierzy żandarmerii (w tym policja ponad tysiąc). To nieco mniej niż ŻW początkowo zadeklarowała do wsparcia bezpieczeństwa turnieju (prawie 1300 żołnierzy). Rzecznik prasowy komendanta głównego ŻW ppłk Marcin Wiącek powiedział PAP, że gdyby to było potrzebne, ŻW może na Euro zaangażować nawet więcej żołnierzy. "Jeżeli zaistnieje potrzeba skierowania doraźnie dodatkowych patroli, to będziemy takie zadania realizować" - powiedział Wiącek. Podkreślił, że szersze uprawnienia od piątku dostaną żołnierze ŻW na terenie całego kraju.

W połowie maja MSW poinformowało, że do bezpośredniego zabezpieczenia Euro 2012 przygotowanych jest kilkadziesiąt tysięcy funkcjonariuszy różnych służb, w tym ponad 10 tys. policjantów.

Od piątku żołnierze żandarmerii będą mogli np. wylegitymować każdą osobę, zatrzymać ją w razie uzasadnionego podejrzenia, że popełniła przestępstwo, dokonać kontroli osobistej, a gdy ktoś nie podporządkuje się poleceniom, zastosować środki przymusu bezpośredniego, a nawet - w określonych ustawą przypadkach - użyć broni palnej. Żandarmi uprawnieni są również do przeprowadzania kontroli drogowej, w tym pomiaru prędkości.

Na co dzień uprawnienia ŻW są węższe. Żandarmeria jest właściwa np. wobec żołnierzy w służbie czynnej, pracowników wojska (ale w ściśle określonych przypadkach), a także osób przebywających na terenach wojskowych.

Zadania, jakie postawiono żandarmami na czas Euro 2012 to głównie działania prewencyjne, przede wszystkim patrole. Żandarmi będą pomagać policyjnej drogówce, wydzielą też przewodników z psami tropiącymi. Policyjnych antyterrorystów ma wspierać kilkudziesięciu żołnierzy z oddziału specjalnego ŻW w Warszawie. Żandarmi przy zabezpieczaniu Euro 2012 mają wykorzystywać też kilkanaście samochodów opancerzonych. Oficerowi łącznikowi ŻW znajdą się m.in. w krajowym sztabie operacyjnym czy policyjnym centrum dowodzenia operacją.

Według planów z połowy kwietnia, o których informował w rozmowie z PAP komendant główny ŻW gen. dyw. Mirosław Rozmus, przewidywano, że żołnierze głównie uzupełnią policjantów w miastach, z których funkcjonariusze zostaną przegrupowani do jednego z pięciu najważniejszych miast turnieju - Warszawy, Gdańska, Poznania, Wrocławia i Krakowa. O konkretnym przeznaczeniu żołnierzy mieli decydować jednak komendanci wojewódzcy policji.

Najnowsze ustalenia wskazują, że żandarmi pojawią się zarówno w miastach-gospodarzach, jak i w mniejszych miejscowościach. Żołnierze ŻW będą w dyspozycji komend wojewódzkich w Szczecinie, Gdańsku, Bydgoszczy, Poznaniu, Wrocławiu, Krakowie, Radomiu (komenda mazowiecka) i Warszawie (komenda stołeczna). Kilkudziesięciu będzie też przydzielonych do KGP.

Żandarmi będą też pomagać pogranicznikom - wspólnie z nimi patrolować strefę nadgraniczną i bezpośrednie okolice przejść. ŻW będzie wspierać następujące oddziały Straży Granicznej: nadwiślański, nadbużański, morski, warmińsko-mazurski, podlaski, śląski i nadodrzański.

Podstawą do wydania zarządzenia premiera do użycia żołnierzy ŻW były przepisy ustawy o policji. Mówią one, że tego typu dokument można wydać, jeżeli siły policji są niewystarczające do wykonania ich zadań w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Turniej Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie rozpocznie się 8 czerwca. Mecz otwarcia zaplanowano w Warszawie, a finał 1 lipca w Kijowie. W Polsce ostatni mecz ma się odbyć 28 czerwca w stolicy.