Ograniczenia w prawie jazdy. Ważne kody dla kierowców

Oprócz podstawowych, identyfikacyjnych danych, każde prawo jazdy zawiera symbole posiadanych kategorii oraz daty wydania i ważności dokumentu. Oprócz tego na rewersie znajdują się również kody ograniczeń. Tych należy szukać w rubryce numer 12. Łączna ich liczba jest ogromna, ponieważ w Kodeksie drogowym mamy ponad 110 różnych możliwych kodów ograniczeń.

Przede wszystkim kody ograniczeń są informacją na temat kierowcy. Najczęściej definiują jego predyspozycje do kierowania pojazdem, dlatego w rubryce 12 pojawi się na przykład informacja o obowiązkowym kierowaniu z założonymi okularami. To oczywiście dla osób ze słabym wzrokiem, ale kody ograniczeń to również konieczność korzystania z protezy czy informacja o modyfikacji samochodu dla prowadzących osób z niepełnosprawnością. 

Kody ograniczeń w prawie jazdy nie zawsze jednak są obowiązkiem nakładanym na kierowcę z powodu jego cech. Są również symbolem zawodowych kierowców. Taki kod może na przykład oznaczać, że przy posiadanym prawie jazdy kategorii B możemy ciągnąć przyczepkę do 4250 kg bez konieczności posiadania kategorii B+E. Na prawie jazdy mogą znaleźć się także kody wyjaśniające rodzaj pojazdów - na przykład modyfikacje skrzyni biegów, hamulców czy układu kierowniczego.

Najbardziej popularny kod ograniczeń to 01. Ten przypisany jest kierowcom, którzy mają problemy ze wzrokiem. Najczęściej występującym jest kod 01.06, który obliguje do jazdy z okularami bądź soczewkami. W grupie 01 znajduje się nawet opaska na oko, oznaczona symbolem 01.05. Z kolei kod 01.01 na prawie jazdy oznacza obowiązek zakładania okularów. Kod 01.02 oznacza soczewki kontaktowe, 01.03 szkła ochronne, a kod 01.04 szkło matowe.

Kod 70 na prawie jazdy jest równie często spotykany na dokumentach, a oznacza jego wymianę. Nie jest to więc ograniczenie, a informacja. Z kolei równie częsty kod 71 na prawie jazdy informuje wyłącznie o tym, że dokument jest wtórnikiem. Ujmując prościej, jest to drugi egzemplarz tego samego prawa jazdy. Coraz częściej w Polsce pojawia się również kod 78. Ten oznacza, że kierowca może prowadzić wyłącznie pojazd z automatyczną skrzynią biegów. Zazwyczaj na tę opcję decydują się osoby z niepełnosprawnościami lub obcokrajowcy, którym manualna skrzynia biegów może przysparzać kłopotów. Kody od 72 do 79 dotyczą szczególnych specyfikacji pojazdów, na które kierowca ma uprawnienia.

Przeczytaj również: Unijna rewolucja w prawach jazdy. Wiemy, co z badaniami i wiekiem kierowców

Inny często spotykany kod to 95. Ten również nie jest żadnego rodzaju ograniczeniem, a informacją dla kontrolujących służb. Kod 95 w prawie jazdy oznacza ni mniej, nie więcej, że jego właściciel ma umiejętności konieczne do pracy w charakterze kierowcy zawodowego. Tak więc taka osoba może ubiegać się o posadę w firmie przewozowej, prowadzeniem auta dostawczego, autobusu czy ciężarówki.

Kierowcy mają obowiązek stosowania się do kodów na prawie jazdy. To oznacza, że jeżeli dokument wymaga od nas jazdy z okularami, a podczas kontroli ich nie mamy, narażamy się na mandat. Kierowca z wadą wzroku może otrzymać mandat w wysokości 1500 zł. Wszystko oczywiście zależy od wyniku orzeczenia lekarskiego, a co za tym idzie numeru kodu wpisanego w rubrykę numer 12 naszego prawa jazdy. Warto poznać symbole ograniczeń, a pozostałe kody to:

Grupa 02 - kody prawa jazdy dla osób z wymaganą korektą słuchu: 02.01,  gdy wymagany jest aparat słuchowy jednouszny, 02.02 , jeżeli potrzebny jest obu uszny aparat słuchowy.

Grupa 03 - kody prawa jazdy dla osób, które potrzebują protezy do jazdy: 03.01,  gdy potrzeba protezy lub szyny ortopedycznej kończyny górnej, 03.02, jeżeli wymagana jest proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.

Grupa 05 - kody prawa jazdy dotyczące ograniczenia korzystania z pojazdu:

• 05.01  -  kierowca może jeździć wyłącznie w godzinach dziennych;
• 05.02  -  kierowca może poruszać się wyłącznie w obrębie określonego obszaru administracyjnego;
• 05.03  -  kierowca może poruszać się wyłącznie bez pasażerów;
• 05.04  -  dla kierowców, którzy mogą poruszać się z prędkością nie większą niż określony limit;
• 05.05  -  kierowca może jeździć tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy;
• 05.06  - kierowca nie ma prawa ciągnąć przyczepy;
• 05.07  - kierowca nie ma prawa wjeżdżać na autostrady;
• 05.08  - kierowca ma kategoryczny zakaz spożywania alkoholu.

Grupa 10 i 15 - kody prawa jazdy wymagane przy zmianie w zakresie zmiany biegów lub sprzęgła:

• 10.01  -  auto musi mieć ręczną zmianę biegów;
• 10.02  -  samochód nie może mieć pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A);
• 10.03  -  kierowca może jeździć autem ze zmianą biegów sterowaną elektronicznie;
• 10.04  -  wymagana modyfikacja dźwigni zmiany biegów;
• 10.05  -  nie można zastosować przekładni dodatkowej w pojeździe;
• 15.01  - wymagana jest zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów;
• 15.02  -  potrzebne sprzęgło sterowane ręcznie;
• 15.03  -  sprzęgło w pojeździe musi być automatyczne;
• 15.04  -  wymagany składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.

Grupa 20 - kody prawa jazdy dla modyfikacji w układzie hamulcowym:

• 20.02  - pedał hamulca ma być powiększony;
• 20.03  -  pedał hamulca ma być dostosowany do obsługi lewą stopą;
• 20.04  -  pedał hamulca ma być przystosowany pod całą stopę;
• 20.05  - niezbędny wychylny pedał hamulca;
• 20.06 -  hamulec roboczy ma być ręcznie sterowany;
• 20.07  -  wskazuje na maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego;
• 20.08 - wskazuje na maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym;
• 20.09  - potrzebny zmodyfikowany hamulec postojowy;
• 20.10  -  hamulec postojowy ma być elektrycznie sterowany;
• 20.11 -  dla auta z nożnym hamulcem postojowym;
• 20.12  -  potrzebny składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą;
• 20.13  -  auto ma mieć hamulec obsługiwany kolanem;
• 20.14  -  pojazd powinien mieć elektrycznie sterowany hamulec roboczy.

Grupa 30 i 35 - kody dla modyfikacji układów hamowania i przyspieszania oraz modyfikacje urządzeń sterowania:

• 30.01  -  pedały równoległe;
• 30.02  -  pedały powinny być na tym samym lub prawie na tym samym poziomie;
• 30.03  -  przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia;
• 30.04  -  dla auta, w którym mają występować pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną;
• 30.05  -  składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia;
• 30.06  -  dla pojazdów z wypiętrzoną podłogą;
• 30.07  - z boku pedału hamulca ma być przegroda;
• 30.08  -  przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca;
• 30.09  -  wymagana przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia;
• 30.10  -  podparcie pięty lub nogi;
• 30.11  - niezbędne elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem;
• 35.01  -  urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę;
• 35.02  -  urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów;
• 35.03  -  urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką;
• 35.04  -  urządzenia sterowania są obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką;
• 35.05  -  sterowania obsługiwane są bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.

Grupa 40, 42, 43 i 44 - zmiany w układzie kierowniczym, modyfikacje lusterek i fotela kierowcy oraz modyfikacje motocykli i motorowerów:

• 40.01  - zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem;
• 40.02  -  niezbędny układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem;
• 40.03  -  wymagany układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym);
• 40.04  -  potrzebna wydłużona kolumna kierownicy;
• 40.05  -  gdy musi być zastosowana zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy);
• 40.06  -  wychylne koło kierownicy;
• 40.07  -  pionowe koło kierownicy;
• 40.08  - poziome koło kierownicy;
• 40.09  -  jeśli w aucie ma być zastosowane kierowanie nożne;
• 40.10  -  gdy konieczny jest alternatywny system kierownicy (drążek);
• 40.11  -  gałka na kierownicy;
• 40.12  -  szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy;
• 40.13  -  modyfikacja ze stawem szynowym;
• 42.01  -  zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe;
• 42.02  -  zewnętrzne lusterko na wysięgniku;
• 42.03  -  dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu;
• 42.04  - niezbędne panoramiczne wewnętrzne lusterko;
• 42.05  - wymagane lusterko do obserwacji martwych pól;
• 42.06  -  elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka);

Przeczytaj również: Opłata za dowód rejestracyjny musi wzrosnąć. Samorządy żądają

• 43.01  - fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów;
• 43.02  -  fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała;
• 43.03  - fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję;
• 43.04  -  fotel kierowcy ma mieć podłokietnik,
• 43.05  -  wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy;
• 43.06  -  zmodyfikowany pas bezpieczeństwa;
• 43.07  -  pas bezpieczeństwa szelkowy;
• 44.01  - hamulec z pojedynczym sterowaniem;
• 44.02  -  zmodyfikowany hamulec ręczny;
• 44.03  -  zmodyfikowany hamulec nożny;
• 44.04 -  zmodyfikowana rączka przyspieszenia;
• 44.05  -  ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło;
• 44.06  -  zmodyfikowane lusterko (lusterka) wsteczne;
• 44.07  -  zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca);
• 44.08  -  wysokość siedzenia ma pozwolić kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej.

Inne kody w prawie jazdy to 45 - wyłącznie motocykle z koszem, 50 - dla określonego pojazdu/nadwozia oraz 51 - dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej. Kod 96 to potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów. Kolejne istotne kody to 101 (wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu), 102 (wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy), 103 (wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy), 104 (wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi), 105 (wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami) i 106 (zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy). Jest jeszcze kod 107, który informuj o dostosowaniu pojazdu do rodzaju schorzenia.

Przeczytaj również:

Auto z automatem, ale czy masz prawo jazdy na automat?

Dofinansowanie na kurs prawa jazdy. Komu przysługuje i jak je zdobyć

Prawo jazdy stracisz za +30 km/h w terenie zabudowanym. Unijni urzędnicy są za