Co grozi za ciągnięcie zbyt ciężkiej przyczepy? Kara to nawet 30 tys. zł

Są kierowcy, którzy jeżdżą samochodem przez całe życie i właściwie nigdy nie ciągnęli przyczepy. Inni korzystają z tego przywileju regularnie - czy to jeżdżąc na wakacje z przyczepą campingową, czy wożąc towary, meble lodówki lub ciągnąc na lawecie motocykle lub samochody. Przyczepka to bardzo przydatny wynalazek.

Ci, którzy często korzystają z jej dobrodziejstw z pewnością wiedzą jaką przyczepę mogą pociągnąć swoim samochodem i jakie przepisy wtedy obowiązują. Ale jest wielu takich, którzy nie interesowali się tym tematem do czasu, aż trzeba było przywieźć meble z Ikei lub pralkę ze sklepu AGD. Mając hak holowniczy zamontowany w samochodzie nie musimy zamawiać transportu lub wypożyczać busa - sami możemy sobie poradzić. A okazuje się, że mając prawo jazdy kategorii B nie wszystkie przyczepy możemy pociągnąć i decyduje nie tylko dopuszczalna masa całkowita zestawu.

Jedna z największych wątpliwości kierowców w przypadku ciągnięcia przyczep samochodem mając prawo jazdy kategorii B dotyczy przyczep dwuosiowych. Niektórzy kierowcy twierdzą, że prawo nie pozwala na ciągnięcie przyczepy dwuosiowej posiadaczom prawa jazdy kategorii B. Prawda jest taka, że tu decyduje dopuszczalna masa całkowita całego zestawu samochód + przyczepa. Prawo zezwala na ciągnięcie przyczepy lekkiej o masie nieprzekraczającej 750 kilogramów, więc jeśli mamy do czynienia z lekką dwuosiówką, możemy ją ciągnąć bez dodatkowych uprawnień.

Sytuacja wygląda podobnie w przypadku lawety samochodowej lub motocyklowej. Zarówno jedne jak i drugie zwykle wyposażone są w hamulec najazdowy, dzięki czemu mogą kwalifikować się do kategorii przyczep lekkich. W przypadku lawet motocyklowych zdarza się, że mając prawo jazdy kategorii B możemy ciągnąć lawetę z dwoma motocyklami, jeśli DMC przyczepy z ładunkiem nie przekracza 750 kg. W przypadku lawet samochodowych zwykle są to konstrukcje dość solidne i ciężkie - sama masa przyczepy może wynosić kilkaset kilogramów. Wtedy posiadając prawo jazdy kategorii B możemy ciągnąć pustą lawetę (lub załadowaną niewielkim ładunkiem). Jeśli chcemy pociągnąć przyczepę z samochodem, tu decyduje DMC całego zestawu i fakt, czy przyczepa należy do kategorii lekkich, czy też ciężkich. Jeśli do ciężkich możemy ciągnąć zestaw, którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, co w praktyce oznacza lekkie auto na lawecie.

Przyczepy lekkie, przyczepy ciężkie, o co w tym wszystkim chodzi. W skrócie:

• Przyczepa lekka to przyczepa, której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 750 kg, a hamulec najazdowy nie jest w niej wymagany.
• Przyczepa ciężka to przyczepa z wymaganym hamulcem najazdowym. Można ciągnąć nią większe ładunki, pod warunkiem, że DMC zestawu nie przekracza dopuszczalnych 3,5 tony. Zwykle do tej kategorii zalicza się większość przyczep kempingowych i lawet. Posiadacze kodu 96 w prawie jazdy mogą ciągnąć przyczepę ciężką, gdy DMC całego zestawu nie przekracza 4,25 tony.

Mówiąc prościej chcąc pociągnąć przyczepę lekką (bez hamulca najazdowego) powinniśmy pamiętać, że jej masa wraz z ładunkiem nie może przekraczać 750 kg, a mając przyczepę z hamulcem najazdowym przystosowaną konstrukcyjnie do większego obciążenia możemy ciągnąć cięższy ładunek, pamiętając jedynie, że masa całego zestawu: samochód + przyczepa z ładunkiem nie może przekraczać 3,5 tony, a także nie przekraczać DMC przyczepy wpisanego w dowodzie rejestracyjnym.

Jest tu jeszcze kilka "gwiazdek", o których wielu kierowców nie wie lub nie pamięta. Jeśli ciągniemy przyczepę lekką masa całego zestawu nie może przekraczać 4,25 tony, co oznacza, że przyczepę lekką mogą ciągnąć nawet pojazdy o DMC do 3,5 tony.

Ciągnąc przyczepę ciężką, z hamulcem najazdowym należy pamiętać, że rzeczywista masa przyczepy nie może być równa lub większa masie ciągnącego pojazdu.

Choć przepisy mówią jedno, ważne jest również to co znajduje się w dowodzie rejestracyjnym, czyli dopuszczalne parametry przyczepy, która może być ciągnięta przez dany samochód. Nie każdy samochód może bowiem ciągnąć przyczepę o DMC do 750 kg, czy cięższej. Niektóre samochody konstrukcyjnie nie są przygotowane do takiego obciążenia (niska moc silnika, niewielka masa, ograniczenia haka). Zanim więc zapniemy do haka holowniczego przyczepę obładowaną maksymalnym obciążeniem, sprawdźmy w dowodzie rejestracyjnym na ile pozwala nam homologacja samochodu.

Interesujące nas pola w dowodzie rejestracyjnym to:

• F.2 - DMC pojazdu (samochodu)
• F.3 - DMC zespołu pojazdów (samochód + przyczepa)
• O.1 - maksymalna masa przyczepy z hamulcem najazdowym
• O.2 - maksymalna masa przyczepy bez hamulca

Jeśli dane w polu O2 wynoszą mniej niż 750 kg, nie możemy ciągnąć przyczepy o maksymalnej dopuszczalnej przez prawo DMC, a jedynie taką na jaką zezwala zapis w polu O2 w dowodzie rejestracyjnym. Warto o tym pamiętać - jeśli zostaniemy zatrzymani przez policję lub inspekcję transportu drogowego i postawią nas na wagę, możemy mieć kłopoty.

Niektóre samochody, np. duże SUV-y, pickupy czy limuzyny z mocnym silnikiem dają możliwość ciągnięcia przyczep, których masa przekracza nawet dwie tony, a wtedy DMC całego zestawu przekracza nawet 4,5 tony. Aby ciągnąć tak ciężką przyczepę potrzeba prawa jazdy kategorii B + E pozwalającego na ciągnięcie znacznie cięższych ładunków. Jeśli go nie mamy DMC zestawu nie może przekraczać 4,25 tony w przypadku ciągnięcia przyczepy lekkiej i 3,5 tony w przypadku przyczepy ciężkiej.

Jest tu jednak pewien ratunek. Jeśli chcemy ciągnąć przyczepą ciężką, wystarczy wyrobić sobie kod 96 w prawie jazdy, opłacając i zdając specjalny egzamin. Koszty nie są wielkie, a dzięki temu będziemy mogli ciągnąć przyczepę ciężką, gdy DMC całego zestawu nie przekroczy 4,25 kg. To dodatkowe 750 kg ładunku, lub większa i bardziej luksusowa przyczepa campingowa.

Jeśli zdecydujemy się na jazdę ze zbyt ciężką przyczepą narażamy się na konsekwencje. Pół biedy jeśli przekroczona jest tylko DMC przyczepy - za takie wykroczenie dostaniemy od 100 do 300 zł mandatu. Gorzej będzie jeśli przekroczymy DMC zestawu samochód + przyczepa. Wtedy mogą zacząć się prawdziwe kłopoty, bowiem jeśli jadąc z przyczepą ciężką przekroczymy DMC zestawu 3,5 tony (lub 4,25 z kodem 96 w prawie jazdy) lub ciągnąc przyczepę lekką przekroczymy DMC zestawu 4,25 tony, jest to traktowane jako jazda bez wymaganych uprawnień. A karą za jazdę bez wymaganych uprawnień jest grzywna nie niższa niż 1500 zł (maksymalnie nawet 30 tysięcy zł), a dodatkowo sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. W tym przypadku warto wiedzieć na co się piszemy, bo niewiedza i nieznajomość przepisów może pozbawić nas prawa jazdy na długi czas.