Zobacz policyjne cacko za 25 mln zł. Zeus to nowa duma polskiej policji

W kwietniu do polskiej policji został przekazany "mobilny zestaw do analizy oraz likwidacji skażeń, wspierający działania kontrterrorystyczne na miejscu zdarzenia CBRN-E". To stosowany w USA skrót, oznaczający zagrożenie chemiczne, biologiczne, radiologiczne i nuklearne.

Prace nad polskim zestawem trwały od 2018 roku. Ostateczne rozwiązanie, które otrzymało "służbową" nazwę ZEUS-2, zaprezentowano w Kielcach przy okazji targów POLSECURE. 

Do tej pory, by ustalić substancję odpowiadającą za skażenie w danym rejonie, próbki musiały być przekazywane do laboratoriów terenowych. W oczywisty sposób przedłużało to oczekiwanie na wyniki i - w konsekwencji - opóźniało podjęcie skutecznych działań zaradczych. Teraz, dzięki ZEUSowi, służby będą mogły reagować o wiele szybciej. Czym w istocie jest ZEUS-2?

Mowa o mobilnym laboratorium zabudowanym na Mercedesie Atego 1024. Pojazd może się pochwalić nietypowym wyposażeniem, na które składa się m.in. dron wyposażony w detektory promieniowania, rentgen i szereg specjalistycznych urządzeń pozwalających ustalić rodzaj i poziom skażenia.

ZEUS-2 wspomagać ma policyjnych kontrterrorystów. Zestaw przeznaczony jest także do zabezpieczania miejsc i zdarzeń, w których istnieje ryzyko wystąpienia zagrożenia atakiem terrorystycznym. Mogą to być wydarzenia o charakterze masowym jak marsze, koncerty lub kongresy.

Pracę zespołu w miejscu zagrożenia rozpoczyna operator statku powietrznego. Za pomocą drona z platformą do wykrywania promieniowania bada, czy występuje zagrożenie czynnikami promieniotwórczymi. Po określeniu przedmiotów, które takie zagrożenia mogą stanowić, do akcji wkracza pirotechnik w odzieży ochronnej EOD, którego zadaniem jest wykonanie zdjęć RTG. Bada w ten sposób, czy np. w plecaku znajduje urządzenie wybuchowe, mogące zawierać wirusy, bakterie lub inne substancje toksyczne. Kolejnym etapem pracy zespołu mobilnego centrum jest pobranie próbek, w czym pomagają specjalistyczne "środki techniczne".

Próbki dostarczane są do laboratorium umiejscowionego w samochodzie poprzez specjalni wykonane okno podawcze. W aucie zabudowano specjalną komorę do dekontaminacji. 

Do analizy zagrożeń służy innowacyjny zestaw diagnostyczny oparty na technikach biologii molekularnej. Pozwala to na szybką i wiarygodną identyfikację czynników infekcyjnych. Naukowcy określają, z jakiego rodzaju wirusem, bakterią lub substancją toksyczną mają do czynienia.

Chemicy, korzystając z wysokiej klasy urządzeń do analizy instrumentalnej techniką UV-VIS, FTIR, Raman i GCMS, szybko identyfikują substancje chemiczne.

W zależności od rodzaju zagrożenia, mogą zostać wyznaczone strefy bezpieczeństwa, może dojść do ewakuacji osób przebywających w określonej odległości.

ZEUS-2 to złożony projekt "prototypowy", który kończy właśnie etap wdrożenia do służby. Wartość przedsięwzięcia to około 25 milionów złotych.

***