R-1234yf. Ten symbol na naklejce to ból dla portfela
Czynniki chłodnicze R134a i R1234yf są powszechnie stosowane w klimatyzacjach samochodowych. Chociaż oba spełniają tę samą funkcję, różnią się kilkoma kluczowymi aspektami, które należy wziąć pod uwagę. Jednym z nich są koszty serwisowania.
Informację o tym, jaki czynnik chłodniczy stosowany jest w naszym samochodzie, powinniśmy znaleźć po otwarciu maski na odpowiedniej naklejce. Zanim o kosztach serwisowania, wyjaśnimy jednak, na czym polegają różnice między czynnikami R134a i R1234yf. Pierwszy to starszy środek głównie stosowany w autach z lat 90. i początków XXI wieku. W latach 2015-2020 był on zastępowany przez nowszy czynnik - R1234yf.
Wpływ na środowisko:
- R134a: Posiada wysoki współczynnik GWP (Global Warming Potential) wynoszący 1430, co oznacza, że ma znaczny wpływ na globalne ocieplenie.
- R1234yf: Został wprowadzony jako bardziej ekologiczny zamiennik R134a. Posiada GWP na poziomie 4, co czyni go znacznie mniej szkodliwym dla środowiska.
Właściwości chemiczne:
- R134a: Jest związkiem hydrofluorowęglowym (HFC). Nie jest łatwopalny, ale może ulegać rozkładowi pod wpływem wysokiej temperatury, uwalniając toksyczne gazy.
- R1234yf: Jest związkiem hydrofluoroolefinowym (HFO). Jest łatwopalny, co wymaga zachowania większych środków ostrożności podczas serwisowania.
Wydajność chłodzenia:
- R134a: Ma wysoką wydajność chłodzenia i jest powszechnie stosowany w różnych układach klimatyzacji.
- R1234yf: Posiada nieco niższą wydajność chłodzenia niż R134a, ale wciąż jest wystarczająco wydajny do większości zastosowań.
Kompatybilność z układami:
- R134a: Jest kompatybilny z większością istniejących układów klimatyzacji.
- R1234yf: Nie jest kompatybilny z układami zaprojektowanymi dla R134a. Wymaga specjalnych komponentów i oleju do prawidłowego funkcjonowania.
Koszty:
- R134a: Jest stosunkowo tani i łatwo dostępny.
- R1234yf: Jest droższy i mniej dostępny ze względu na nowsze technologie i wymogi bezpieczeństwa.
Właśnie w tej kwestii kierowcy odczują największe różnice. Ci, którzy potrzebują starszego czynnika R134a za sam serwis zapłacą 150 zł, a za każde 100 gramów czynnika 40 zł. W przypadku nowszego czynnika R1234yf serwis wyceniany jest na 250 zł, a 100 gramów środka to wydatek 80 zł. Takie ceny podaje jeden z wrocławskich serwisów. Dodatkowo dochodzi jeszcze kwestia samej częstotliwości wymiany. Okazuje się, że nowsze układy klimatyzacji są bardziej awaryjne (nieszczelności w układzie, awarie sprężarek). Starsze układy klimatyzacji wytrzymują dłużej bez konieczności serwisu - nawet do 10 lat.
Oczywiście sprawnie działający układ klimatyzacji wymaga częstszej troski niż tylko wymiany czynnika chłodniczego, którego ubywa mniej więcej 10% w ciągu roku (mowa o starszym czynniku R134a). Przynajmniej raz na dwa lata warto wymienić filtr kabinowy (szczególnie, jeśli mieszkamy w miejscu o wysokim stężeniu zanieczyszczeń, np. w dużych miastach), odgrzybić cały układ i wyczyścić parownik oraz wypłukać brudy. Istotne jest także dbanie o to, by układ klimatyzacji (a konkretnie sprężarka) był odpowiednio smarowany.
Żywotność układu klimatyzacji wydłuży też używanie jej cały rok, nie tylko latem. Chodzi między innymi o uszczelki, które mogą ulegać degradacji. Kiedy czynnik chłodzący nie krąży w układzie, parcieją szybciej. Używanie klimatyzacji zimą sprawia też, że powietrze w kabinie jest szybciej osuszane, co przeciwdziała parowaniu szyb i gromadzeniu się wilgoci, co zmniejsza ryzyko pojawienia się bakterii, które wywołują choroby.