Iskra na początek

Typ świecy zależy od zastosowanego układu zapłonowego, stopnia sprężania mieszanki oraz rodzaju silnika. Inne świece muszą być używane w silniku wysilonym, o podwyższonym stopniu sprężania, inne w normalnym samochodzie osobowym, a jeszcze inne - w pojeździe wyposażonym w silnik turbodoładowany. Im mocniejszy silnik i mieszanka w momencie zapłonu znajduje się pod większym ciśnieniem, tym większe wymagania dotyczące trwałości i odporności na przegrzanie stawiane są przed świecami. W takim przypadku konieczne również jest częstsze ich serwisowanie: czyszczenie, regulacja odstępu elektrod lub po prostu wymiana na nowe.

Świeca nie jest drogim elementem, nie zużywa się również zbyt szybko. Jednak duża ilość samochodów nie tylko tuningowanych, ale także zwykłych jeździ na zużytych lub niewłaściwie dobranych świecach. Pomimo szerokiej oferty wielu firm dostarczających te elementy, bardzo często oszczędzamy tych kilkanaście złotych i później musimy wydać je na dodatkowe paliwo zużywane przez niesprawny silnik (silnik z niesprawnym zapłonem jest słabszy, naciskamy więc więcej pedał gazu, aby zmusić go do wysiłku - stąd większe zużycie paliwa). Często ofiarami stają się elementy pozornie nie powiązane z układem zapłonowym - sonda lambda i katalizator, które zanieczyszczone nadmiarem niedopalonego paliwa zniszczą się znacznie szybciej - a koszt ich przecież jest wyższy, niż cena kompletu świec. W wyniku pogorszenia się składu spalin możemy również spodziewać się kłopotów przy przeglądzie technicznym - i co więcej - rozmaite kosztowne regulacje nie poprawią sytuacji, dopóki nie zaczniemy spalać paliwa zamiast wyrzucać obłoki benzynowych oparów do kolektora wydechowego. Niezbyt to zdrowe dla nas i dla przyrody - ale nie należy się niepokoić, gdyż przynajmniej przyroda obroni się sama i któregoś pięknego i chłodnego poranka, gdy postanowimy udać się do pracy, nasze auto po prostu nie odpali, oszczędzając nasze płuca i otaczającą nas naturę.

Osobną kwestią jest tuning przez wymianę świec na inne. Świece takie rzekomo mają zwiększać moc silnika nawet o kilkanaście procent! Co prawda dobra świeca faktycznie pozwala zwiększyć moc silnika w stosunku do tego ze złą świecą - w wyniku tego, że w przeciwieństwie do tej ostatniej zapala mieszankę za każdym razem i silnik wykonuje lepiej swoje zadanie. Nie jest jednak wcale powiedziane, że świeca "sportowa", dająca np. kilka iskier, naraz działa lepiej od zwykłej, zalecanej przez producenta. Zauważyć można jednak pewną prawidłowość - świece dające iskrę bardzo mocną lub kaskadę kilku iskier wymagają wyższego napięcia do zainicjowania przepływu prądu (czyli do pojawienia się iskry). Układy zapłonowe opierają się na wysokonapięciowym przeładowaniu cewki i mogą podawać napięcie wyższe niż stosowane w świecach wybranych przez producenta. Jednak prawdopodobieństwo uzyskania dostatecznie wysokiego napięcia spada wraz z jego wzrostem. Zatem świece o wyższym napięciu przeskoku iskry mogą działać gorzej od świecy zwykłej, gdyż statystycznie więcej zapłonów nie powiedzie się (nie zostanie uzyskane dostatecznie wysokie napięcie i iskra nie przeskoczy) i silnik będzie słabszy. Natomiast powszechnie głoszony argument, że zapłon o mocniejszej iskrze jest lepszy - jest nieprawdziwy. Nieważne jest, jak piękną iskrę i o jakiej długości generuje świeca. Istotna jest jedynie średnia skuteczność zapalania mieszanki i trwałość parametrów świecy - a ta w praktyce zupełnie nie idzie w parze z komplikacją budowy iskrownika czy dużą ilością iskier.

Coraz bardziej popularne stają się adaptacje silników benzynowych do pracy z turbiną. Silniki wyposażone w turbo są bardziej wymagające dla świec niż ich niedoładowane odpowiedniki. Ten element układu zapłonowego w takim silniku musi cechować się wyższą odpornością na pracę w wysokich temperaturach. Ponadto "wypadanie" zapłonów powoduje w niektórych systemach wtryskowych zubożenie mieszanki, bardzo groźne dla silnika. Nie spalone paliwo jest interpretowane przez sondę lambda jako wynik przedawkowania i dawka paliwa zostaje obniżona. Jest to prosta droga do przegrzewania się silnika i awarii. Niestety, użytkownicy aut turbinowych (czy to fabrycznych, czy adaptacji) często instalują "sportowe" świece lub rozmaite nie sprawdzone zamienniki o rzekomo cudownych cechach - jako uzupełnienie swojego tuningu. Dla warsztatów mechanicznych dokonujących generalnych remontów silników jest to oczywiście bardzo miłe, ale dla użytkowników aut bywa to kosztownym rozczarowaniem. Świeca nie dostosowana do pracy w tak trudnych warunkach po prostu spali się i przestanie działać. Niektóre z oferowanych produktów zawierają w budowie iskrownika pierścienie ceramiczne, które nagminnie pękają od temperatury. Prawdopodobne jest również mechaniczne uszkodzenie silnika (najczęściej pokrzywienie zaworu wydechowego) przez resztki rozpuszczonej lub pokruszonej od niesamowitego żaru świecy.

Konkluzja jest tylko jedna i jest ona na tyle istotna, że chciałbym powtórzyć to jeszcze raz: żadna, nawet najbardziej wyszukana świeca mocy nie dodaje. Co najwyżej zła świeca pogarsza moc silnika. Zwykle świece zalecane przez producenta samochodu pracują najlepiej w zainstalowanym tam układzie zapłonowym. Stosowanie dobrze dobranych i wysokiej jakości świec jest bardzo istotne i może zaważyć na trwałości i ekonomii silnika i innych podzespołów. Poza tym źle by było, gdyby nasze auto odmówiło nam posłuszeństwa z tak przecież błahego powodu, gdy akurat chcemy zabrać naszą dziewczynę wieczorem do kina (lub w innej wersji: gdy akurat chcemy na polecenie żony udać się na zakupy...).

TOMASZ PIROWSKI VTECH TUNING