9 na 10 aut w Polsce może mieć błędne dane. Kierowcy zapłacą za błąd urzędników

We wrześniu 2023 roku stworzony przez Ministerstwo Cyfryzacji algorytm automatycznie uzupełnił Centralną Ewidencję Pojazdów o brakujące normy emisji spalin. Jak informowała Interia, brakujące wpisy otrzymało aż 20 882 844 "aktualizowanych" samochodów z blisko 22,9 mln ogółu rekordów aktywnych. To 9 na 10 jeżdżących po Polsce aut. Resort cyfryzacji tłumaczył swoje działanie koniecznością dostosowania CEPiKu do nowych - obowiązujących od 21 sierpnia 2023 roku - przepisów pozwalających na udostępnianie danych z CEP gminom, które chcą wprowadzić na swoim terenie strefy czystego transportu.

"Automatyczne" uzupełnienie norm było niezbędne, bo te wpisywane były do państwowej bazy dopiero od końca 2018 roku. Bez takich informacji poszczególnym gminom trudno byłoby zweryfikować, czy konkretny pojazd rzeczywiście ma prawo legalnie poruszać się w granicach wytyczonej strefy.

Podłoże działań Ministerstwa Cyfryzacji może mieć też inny charakter. Przypominam, że w zaakceptowanym przez Polskę jeszcze w 2022 roku KPO znalazły się plany wprowadzenia dwóch "ekologicznych" podatków od samochodów - "jednorazowej" opłaty rejestracyjnej (naliczana przy każdej rejestracji pojazdu) i cyklicznego (płaconego corocznie) podatku od posiadania samochodu. KPO nie precyzuje wprawdzie szczegółowych metod naliczania tych opłat, w dokumencie czytamy jedynak, że będą one wykorzystywać mechanizm "zanieczyszczający płaci". W tym kontekście powód posiadania w CEP danych dotyczących norm emisji spalin konkretnych pojazdów wydaje się więc oczywisty. 

Wgląd do przypisanych w CEPiKu norm emisji spalin uzyskać można poprzez stronę historiapojazdu.gov.pl lub w aplikacji mObywatel. W drugim przypadku, jeśli po wybraniu konkretnego auta nie widzimy informacji o normie emisji spalin, konieczne będzie zainstalowanie najnowszej wersji państwowego narzędzia.

Skala dopisanych przez algorytm danych nie pozostawia złudzeń - w CEPiKu spodziewać się można gigantycznej liczby błędów. Pamiętajmy że w jednym roczniku ten sam model pojazdu mógł mieć nawet trzy różne normy - w zależności od zastosowanej jednostki napędowej. Poprzednią (wynikającą z zakresu lat obowiązywania danej normy w UE) dla pojazdów z tzw. końcowej partii produkcyjnej, aktualną (wymaganą prawnie w danym okresie pierwszej rejestracji) oraz nową, która nie była jeszcze wymagana prawnie (często w przypadku samochodów z nowymi rodzinami jednostek napędowych). Rodzi to oczywiste ryzyko, że jeśli nasz egzemplarz samochodu posiada nowszą generację danego silnika, to i tak system automatycznie przypisał nam normę silnika starszego.

Zgodnie z obowiązującym prawem, wpisu do dowodu rejestracyjnego (i CEPiKu) dokonuje "organ rejestrujący" na wniosek właściciela pojazdu. Niestety - nie da się uzyskać takiego wpisu bez wychodzenia z domu - czeka nas więc "wycieczka" do wydziału komunikacji. Sama wizyta w urzędzie to jednak tylko końcowy etap naszych starań. Najpierw uzyskać musimy jeden z dokumentów, na mocy których urzędnik będzie mógł dokonać wpisu.

Chodzi o oświadczenie producenta pojazdu lub jego upoważnionego przedstawiciela lub dokumenty związane z homologacją pojazdu. I tutaj pojawia się problem. "Uprawniony przedstawiciel" oznacza importera konkretnej marki, czyli jej polską centralę. Teoretycznie jeśli samochód pochodzi z polskiego rynku, można skontaktować się bezpośrednio z dealerem, który go sprzedał. Gros aut poruszających się obecnie po naszych drogach pochodzi jednak z "importu indywidualnego", czyli ich pierwsza rejestracja na terenie UE miała miejsce poza granicami kraju. W takich przypadkach musimy skontaktować się z importerem, a ten skonsultować dane z "centralą". Zainteresowani muszą więc uzbroić się w cierpliwość i... przygotować na dodatkowe wydatki.

Zwróciliśmy się do importerów poszczególnych marek z prośbą o wyjaśnienie procedury i ewentualnych opłat, jakie związane są dziś z uzyskaniem takiego zaświadczenia. Poniżej publikujemy odpowiedzi uzyskane od służb prasowych poszczególnych importerów. Nie wszystkie marki nam odpowiedziały, ale jeśli się to zmieni, lista będzie aktualizowana.

BMW

Informację o normie emisji spalin Euro dla danego pojazdu można uzyskać w dowolnej stacji autoryzowanej. Jeśli serwis nie będzie dysponował takimi danymi, należy zgłosić się z zapytaniem do Importera. Nie jest pobierana za to opłata.

Dacia i Renault

Dokument poświadczający normę emisji spalin jest wystawiamy zarówno dla samochodów Renault i Dacia pochodzących z rynku polskiego jak i zagranicznego. Dokument jest wystawiany tylko przez Renault Polska i jest odpłatny a, koszt to 123 złote brutto. Klient w celu ustalenia normy emisji spalin i otrzymania dokumentu potwierdzającego tę normę powinien skontaktować się z infolinią telefonicznie lub poprzez formularz internetowy lub chat. Na podstawie numeru VIN, po weryfikacji przez infolinię Renault/Dacia jaką normę emisji spalin spełnia dany samochód, klient otrzyma drogą mailową wniosek, który należy wypełnić i odesłać wraz z potwierdzeniem dokonania przelewu na konto wskazane we wniosku. Renault Polska wystawia dokument w ciągu 14 dni roboczych od dostarczenia wniosku i zaksięgowania przelewu. Następnie jest on wysyłany listem poleconym na wskazany adres. Czasami zdarza się, że dla samochodów spoza Unii Europejskiej nie dysponujemy danymi i wtedy dokumentu nie wystawimy.

Grupa Stellantis (wszystkie marki)

Importer może wystawić zaświadczenie o normie emisji spalin, o ile takie informacje znajdują się w zasobach producenta przypisanych do danego numeru VIN samochodu. Klient może złożyć taki wniosek poprzez autoryzowaną stację obsługi. Do wniosku powinien dołączyć wszystkie niezbędne dokumenty potrzebne do jego poprawnego przeprocesowania. Wykaz niezbędnych dokumentów znajduje się bezpośrednio we wniosku o wydanie dokumentu dostępnym w ASO. Koszt opłaty za wydanie dokumentu homologacyjnego to łącznie 500 zł netto (dokument wraz z opłatą administracyjną). "Nie przewidujemy wystawiania zaświadczeń, ani realizacji jakichkolwiek operacji w celu zmiany, aktualizacji normy emisji podanej przez producenta lub też poszukiwania normy emisji w sytuacji braku informacji w bazach producenta".

Grupa Volkswagen

Na wniosek użytkownika Volkswagen Group Polska wystawia zaświadczenia określające normę emisji spalin wskazanego pojazdu. Koszt wystawienia takiego zaświadczenia to 98,5 zł. Najłatwiej sprawę można załatwić udając się do dowolnego autoryzowanego serwisu na terenie całego kraju. Użytkownicy mogą też zgłaszać wnioski na skrzynkę mailową homologacje@vw-group.pl, w tym przypadku proces jednak wydłuży się ze względu na formalności związane z fakturowaniem i płatnością. Liczba zapytań o zaświadczenia w ostatnich miesiącach mocno wzrosła, aktualnie na realizację oczekuje ponad tysiąc wniosków, czas oczekiwania wydłużył się do kilku tygodni.

Mercedes

W celu uzyskania odpowiednich informacji konieczne jest przesłanie do działu samochodów osobowych Mercedes-Benz Cars niżej wymienionych dokumentów: wniosku o wydanie zaświadczenia i/lub dokumentu (wzór wniosku do pobrania z załącznika do niniejszej informacji), dokumentu potwierdzającego tytuł własności pojazdu (kopia polskiego dowodu rejestracyjnego lub faktury zakupu), potwierdzenia wpłaty na konto operatora systemu. Duplikat CoC może być wydany jedynie do pojazdów wyprodukowanych na rynek europejski zgodnie z europejskim świadectwem homologacji. Wydanie duplikatu wyciągu ze świadectwa homologacji WE (certyfikat COC) kosztuje 1100 zł.

Land Rover

Na ten moment, w przypadku samochodów spalinowych z europejskiej dystrybucji, wszelkie dane jakimi dysponujemy pochodzą z Certyfikatu Zgodności (COC) lub są one zapisane w homologacjach całopojazdowych. Dla samochodów spoza UE nie mamy dostępnych danych i każdorazowo musimy je weryfikować z centralą Jaguar Land Rover. W przypadku, gdy użytkownik naszych samochodów chciałby uzyskać stosowne zaświadczenie może zwrócić się z taką prośbą bezpośrednio do importera i otrzyma je bezpłatnie. W niektórych przypadkach użytkownik może otrzymać to zaświadczenie od dealera, ale tylko wtedy, gdy zwróci się z prośbą do salonu, w którym kupował pojazd, a ten posiada na miejscu dokumentację COC. Wówczas taki dokument również jest wydawany bezpłatnie.

Subaru

Klient może się do nas zgłosić za pośrednictwem następującego adresu kontaktowego: centrala@subaru.pl podając niezbędne informacje. Na tej podstawie postaramy się wystosować odpowiednie zaświadczenie potwierdzające normę emisji spalin danego pojazdu. Obecnie takie zaświadczenie w większości przypadków jest bezpłatne choć nie wykluczamy w przyszłości pobieranie opłat z tego tytułu. Czas realizacji przeważnie wynosi około tygodnia.