Nie zapłaciłeś tego podatku? Kara jest surowa. W 2023 nawet do 70 tys. zł!

Deklaracja PCC, a dokładnie PCC-3, czyli podatek od czynności cywilnoprawnych powinien złożyć każdy, kto kupił samochód używany od osoby prywatnej. Kara za niezapłacenie tego podatku zależy od minimalnej krajowej płacy, zatem w 2023 roku znów wzrosła. 

W przypadku samochodów używanych zakupionych od osoby prywatnej, a nie na firmę podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC-3) wynosi 2% od wartości rynkowej samochodu. Warto zaznaczyć, że podatek jest wyliczany na podstawie wartości rynkowej, czyli wyliczonej przez instytucje do tego uprawnione, zatem wpisanie kwoty z umowy kupna-sprzedaży nie zawsze oznacza, że zapłacimy podatek od tej właśnie kwoty. 

Od kilku lat urzędnicy wspierają się wartościami średnich cen rynkowych, bowiem podobnie jak w przypadku podatku akcyzowego (3,1% od wartości samochodu o pojemności skokowej do 2000 cm3 lub 18,6% od wartości samochodu o pojemności powyżej 2 l) występowało sporo nieprawidłowości - ceny na umowach często były mocno zaniżone, by uniknąć płacenia wyższego podatku.

Jeśli wartość na umowie jest zbliżona do wartości rynkowej samochodu, lub zakupiony samochód był uszkodzony (stąd niższa cena na umowie) urzędnicy mogą naliczyć podatek zgodny z umową. W innym wypadku, czyli sztucznego zaniżenia wartości samochodu na umowie podatek będzie wyliczony na podstawie wartości rynkowej samochodu (taka sama marka, typ, model, rok produkcji).

W sytuacji kiedy nabyliśmy samochód uszkodzony warto przygotować dokumentację zdjęciową, lub kosztorys naprawy, najlepiej sporządzony przez rzeczoznawcę samochodowego, jako potwierdzenie niższej wartości zakupionego pojazdu.

Jeśli wycena urzędu skarbowego i naliczony podatek PCC jest w naszym mniemaniu zbyt wysoki, możemy powołać biegłego, który oceni rzeczywistą wartość auta. Jeśli jednak jego wartość nie będzie się różnić o więcej niż 33% od proponowanej przez urząd wyceny zapłacimy za opinię biegłego - to koszt około 500 zł.

Podatek PCC-3 musi zapłacić każdy, kto kupił pojazd (nie tylko smochód) od osoby która nie jest płatnikiem VAT, czyli w skrócie od osoby prywatnej, na podstawie umowy-kupna sprzedaży. Przy czym wartość pojazdu musi przekraczać 1000 zł - poniżej tej kwoty podatnik jest zwolniony z opłacania PCC-3. Są również inne wyjątki w których nie musimy płacić podatku PCC-3 gdy kupujemy samochód.

Podatku PCC3 nie musimy płacić również w kilku innych sytuacjach:

• gdy zakupiliśmy samochód zza granicy. Wtedy musimy jednak opłacić podatek akcyzowy od zakupionego samochodu (jak wyżej: 3,1% od wartości samochodu o pojemności skokowej do 2000 cm3 lub 18,6% od wartości samochodu o pojemności powyżej 2 l)
• gdy kupiliśmy nowy samochód prosto z salonu. Wtedy płacimy tylko podatek VAT doliczony do ceny samochodu.
• gdy jesteśmy osoba niepełnosprawną, posiadającą orzeczenie o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (niezależnie od schorzenia) lub o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu (warunkiem do zwolnienia z podatku PCC jest zakup samochodu na własne potrzeby)

Opłacenie podatku PCC-3 nie jest skomplikowaną procedurą. Wystarczy pobrać ze strony urzędu skarbowego formularz PCC-3 i wypełnić go, lub wypełnić go na miejscu w urzędzie, po czym złożyć go w okienku urzędu skarbowego - właściwym do tego typu spraw. Dokument można również wysłać drogą elektroniczną lub pocztą. Opłaty można dokonać przelewem elektronicznym lub tradycyjnym, lub wpłacić w kasie urzędu skarbowego - właściwego do miejsca zamieszkania.

Na opłacenie podatku PCC-3 mamy 14-dni od dnia zawarcia umowy kupna sprzedaży.

Kara za nieopłacenie podatku PCC-3 jest zależna od wysokości płacy minimalnej. Może wynosić od 1/10 wartości płacy minimalnej, aż do 20-krotnej stawki płacy minimalnej. W 2023 roku płaca minimalna wynosi 3490 zł, zatem wysokość kary może wahać się od 349 zł aż do 69 800 zł! Oczywiście urzędnicy raczej nie nakładają najwyższego wymiaru kary, ale same widełki robią ogromne wrażenie. Kara może być surowa zwłaszcza wtedy jeśli uchylamy się od opłacenia podatku, nawet jeśli zostaliśmy upomnieni przez urząd skarbowy.

Obowiązek opłacenia podatku przedawnia się dopiero po upływie 5 lat, zatem istnieje duża szansa, że nie uda nam się uniknąć opłacenia PCC-3.

Teoretycznie nieopłacenie podatku w terminie może być potraktowane nawet jako uchylanie się od płacenia podatków i przestępstwo skarbowe, ale czasem wynika ze zwykłego zapominalstwa czy roztargnienia. Po prostu dokonując wielu czynności związanych z zakupem czy rejestracją samochodu możemy zapomnieć o tej jednej rzeczy. Jeśli to zwykłe przeoczenie, dobrym pomysłem jest przyznanie się do błędu i złożenie czynnego żalu - pisma wyjaśniającego zaistniałą sytuację, z zawartą prośbą o uchylenie kary i deklaracją zapłacenia należnego podatku. Urząd skarbowy może przychylić się do tej prośby i przymknąć oko na niewielkie opóźnienie, zezwalając na zapłacenie tylko kwoty podatku, bez naliczania kary.

***