Co decyduje o ograniczeniach prędkości? Nie zawsze chodzi o bezpieczeństwo

Prawo o ruchu drogowym odgórnie określa ograniczenia prędkości obowiązujące na polskich drogach. Limity różnią się w zależności od typu drogi oraz kategorii pojazdów. Samochody osobowe, motocykle czy pojazdy ciężarowe o masie całkowitej do 3,5 t mogą poruszać po polskich drogach z maksymalną prędkością:

• 50 km/h w terenie zabudowanym
• 90 km/h w terenie niezabudowanym
• 100 km/h na jednojezdniowej drodze ekspresowej
• 120 km/h na dwujezdniowej drodze ekspresowej
• 140 km/h na autostradzie

Sytuacja ma się inaczej w przypadku samochodów z przyczepą i naczepą (zespół pojazdów) oraz samochodów ciężarowych, których masa całkowita przekracza 3,5 t. Maksymalna prędkość, z jaką mogą się poruszać się te pojazdy, wynosi kolejno:

• 50 km/h w terenie zabudowanym
• 70 km/h w terenie niezabudowanym
• 80 km/h na jednojezdniowej drodze ekspresowej
• 80 km/h na dwujezdniowej drodze ekspresowej
• 80 km/h na autostradzie
• 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej (autobusy)

W obszarze zabudowanym przez całą dobę obowiązuje odgórne ograniczenie prędkości 50 km/h. Są jednak odcinki, w których dopuszczalna prędkość jest mniejsza oraz większa. Nie należy sugerować się szerokością jezdni czy liczbą pasów, tylko pionowymi znakami drogowymi. Na osiedlach występują z kolei strefy zamieszkania oznaczone znakiem D-40 - na takich drogach dopuszczalna prędkość to 20 km/h. Wynika to z faktu, że w strefach zamieszkania piesi mają pierwszeństwo przed pojazdami i mogą się przechadzać po całej szerokości jezdni.

Zgodnie z przepisami ograniczenia prędkości na drogach ekspresowych i autostradach różnią się dla aut osobowych do 3,5 t oraz pojazdów powyżej 3,5 t. Czasami możemy spotkać się jednak z dodatkowymi ograniczeniami, które może wprowadzić zarządca drogi. Kierowcy są o nich informowani za pośrednictwem tradycyjnych znaków drogowych, znaków świetlnych bądź tablic pryzmatycznych. Dodatkowe ograniczenia tymczasowe wynikają najczęściej z uwarunkowań technicznych trasy. Stałe ograniczenia dodatkowe na odcinkach autostrad i dróg ekspresowych pojawiają się w miejscach gdy:

• na drodze brakuje pasa awaryjnego
• ograniczona jest widoczność za łukiem drogi
• natężenie ruchu jest zbyt wysokie
• istnieje potrzeba zwiększenia bezpieczeństwa
  

Krótkotrwałe ograniczenia prędkości są wprowadzane za sprawą zabezpieczenia zdarzenia drogowego lub naprawy infrastruktury drogowej. Inne powody to roboty utrzymaniowe czy też np. przeglądu stanu trasy. Od niedawna GDDKiA wprowadza także dodatkowe limity w miejscach, gdzie kierowcy są narażeni na silne podmuchy wiatru.

Na ograniczenia prędkości na autostradach i drogach ekspresowych decydują także zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i potrzeba ograniczenia emisji hałasu. Hałas emitowany przez pojazdy jest przyczyną ograniczania prędkości przez zarządców autostrad i dróg ekspresowych w innych krajach, m.in. w Austrii i Niemczech. Z kolei na niższe limity prędkości obowiązujące w tunelach mają wpływ kwestie bezpieczeństwa oraz zapisy w dyrektywie tunelowej Unii Europejskiej.

Najniższy mandat za przekroczenie prędkości wynosi obecnie 50 zł. Taką karę otrzyma kierowca, który przekroczył dopuszczalną prędkość do 10 km/h. Z kolei najwyższy mandat za prędkość w 2024 roku to 2500 zł. W warunkach recydywy maksymalna kara wynosi nawet 5000 zł.

• do 10 km/h  -  50 zł i 1 punkt karny
• od 11 km/h do 15 km/h -  100 zł i 2 punkty karne
• od 16 km/h do 20 km/h  -  200 zł i 3 punkty karne
• od 21 km/h do 25 km/h  -  300 zł i 5 punktów karnych
• od 26 km/h do 30 km/h  - 400 zł i 7 punktów karne
• od 31 km/h do 40 km/h  - 800 zł (1600 zł za recydywę) i 9 punktów karnych,
• od 41 km/h do 50 km/h - 1000 zł (2000 zł za recydywę) i 11 punktów karnych,
• od 51 km/h 60 km/h - 1500 zł (3000 zł za recydywę) i 13 punktów karnych
• od 61 km/h 70 km/h - 2000 zł (4000 zł za recydywę) i 14 punktów karnych
• od 71 km/h i więcej -  2500 zł (5000 zł za recydywę( i 15 punktów karnych