Kiedy trzeba wymienić olej w samochodzie?

Olej silnikowy to płyn eksploatacyjny niezbędny do prawidłowego działania układu smarowania silnika spalinowego. Bywa w związku z tym porównywany przez fachowców do ludzkiego układu krwionośnego. Jego podstawowym zadaniem jest redukowanie tarcia występującego między tłokami, a cylindrami. Ponadto przyczynia się on także do zmniejszenia poziomu hałasu generowanego przez pracującą jednostkę napędową, uszczelnienia komory spalania i wyeliminowania luzów występujących na styku ruchomych elementów silnika.

Olej silnikowy pełni również funkcję chłodziwa obniżającego temperaturę ruchomych części jednostki napędowej, które nagrzewają się m.in. wskutek tarcia i pod wpływem spalania paliwa.  Chroni także silnik przed korozją, konserwując go i usuwając z niego rozmaite zanieczyszczenia (obecne np. w paliwie) oraz drobiny metalu (powstające wskutek tarcia elementów ruchomych).

Olej trzeba wymieniać regularnie, aby uchronić silnik przed utratą nominalnych parametrów, przegrzewaniem oraz rozległymi uszkodzeniami mechanicznymi, takimi jak np. awaria napędu rozrządu, panewek korbowodowych, tłoków, cylindrów czy turbosprężarki. Systematyczne wymiany oleju przyczyniają się ponadto do obniżenia zużycia paliwa i zapobiegają osadzaniu się nagaru (twardego osadu powstającego wskutek skoksowania cząstek paliwa i oleju) na ścianach komory spalania i tłokach. Najlepiej sięgać po oleje silnikowe najwyższej jakości, spełniające rygorystyczne normy ustalone przez uznane międzynarodowe instytucje i stowarzyszenia, takie jak API (Amerykański Instytut Naftowy), ACEA (Stowarzyszenie Europejskich Producentów Pojazdów) oraz ILSAC (Międzynarodowy Komitet Standardów i Aprobat Środków Smarnych) oraz wysokie wymagania producentów samochodów: Porsche , Volkswagen, Audi, Skoda, Seat, Mercedes-Benz, BMW, Renault, Citroen, Peugeot, Ford, Opel, Fiat, Lancia, Alfa Romeo. Oleje spełniające tak wysokie standardy jakościowe ma w swojej ofercie m.in. firma ORLEN OIL, której produkty - z linii PLATINUM MaxExpert - gwarantują bezproblemową jazdę i niskie koszty eksploatacji.

O tym, jak często powinniśmy dokonywać wymian oleju silnikowego, decyduje zawsze producent danego pojazdu. Stosowne wytyczne i zalecenia eksploatacyjne znajdziemy w instrukcji obsługi dołączonej do samochodu (jeśli jej nie posiadamy, z prośbą o poradę możemy udać się np. do ASO lub do zaufanego warsztatu samochodowego). Producent powinien również wskazać, jakimi właściwościami i parametrami powinien charakteryzować się olej, który wlejemy do silnika, a także określić, jak dużo oleju należy każdorazowo trafić do układu smarowania.

We współczesnej motoryzacji daje się zaobserwować trend polegający na stopniowym wydłużaniu tzw. interwałów olejowych. Koncerny samochodowe zalecają dziś dokonywanie wymian oleju silnikowego nawet co 30tys. km. Wielu mechaników samochodowych zwraca jednak uwagę, że tak długie odstępy zwyczajnie nie służą silnikowi. Ich zdaniem nie wynikają one z udoskonalenia procesów technologicznych związanych z produkcją silników czy samych olejów  silnikowych, ale podyktowane są raczej chęcią dostosowania się do oczekiwań kierowców, którym zależy na wygodzie i na osiągnięciu jak najniższych kosztów użytkowania pojazdu.

- Wielu mechaników stoi dziś na stanowisku, że właściciele aut kilku- czy kilkunastoletnich powinni wymieniać w nich olej co 15-tys. km. Zużywa się on przecież z upływem czasu i wraz z kolejnymi przejechanymi kilometrami. Pod wpływem wysokiej temperatury panującej w komorze spalania, zanieczyszczeń, a także wilgoci i tlenu, gęstnieje i traci z czasem swoje pierwotne właściwości smarne i antykorozyjne. A to sprawia, że przestaje docierać  we właściwym czasie do wszystkich węzłów tarcia jednostki napędowej.  Dlatego co do zasady olej silnikowy należy wymieniać tak często, jak zaleca producent pojazdu. Oleje typu Long Life należy wymieniać co 30 tys. km lub co 2 lata. Natomiast dla większość olejów rekomendowana wymiana powinna nastąpić co 15 tys. km lub co 1 rok. Częsta wymiana oleju silnikowego gwarantuje zachowanie dobrej kondycji jednostki napędowej. Zakup najwyższej jakości  oleju silnikowego z linii PLATINUM MaxExpert to gwarancja maksymalnej ochronny silnika w każdych warunkach eksploatacji zapewniająca doskonałe parametry oleju podczas całego okresu międzywymianowego - tłumaczy Karolina Pantera, specjalista dział badań i rozwoju ORLEN OIL.

Trzeba pamiętać, że przepracowany (zużyty) olej silnikowy, wysycony drobinami metalu czy zanieczyszczeniami przedostającymi się do niego wprost z paliwa,  działa na silnik destrukcyjnie.

Od opisanej wyżej zasady są jednak liczne wyjątki. Dotyczą one m.in. aut eksploatowanych w miastach, użytkowanych na krótkich dystansach lub nieregularnie (np. tylko od czasu do czasu w weekendy). Zdaniem ekspertów, w takich przypadkach wymiany oleju silnikowego powinny być  wykonywane co 10 tys. km lub raz do roku. Wynika to z faktu, że na krótkich trasach (np. na odcinku praca-dom, dom-sklep) olej nie jest w stanie osiągnąć właściwej temperatury, niezbędnej m.in. do odparowania gromadzącej się w nim wody, i zapewnić silnikowi należytego smarowania.

Częste wymiany oleju zalecane są również w przypadku pojazdów wyposażonych w instalację LPG. Autogaz spala się w temperaturze wyższej niż benzyna  czy olej napędowy, co może potencjalnie narażać jednostkę napędową na szybsze zużycie. Przyjmuje się też, że im starsze auto, tym częściej należy w nim wymieniać olej silnikowy, co ma również związek z paliwem o mniejszej zawartości siarki, która w opisywanym przypadku pełni dodatkową funkcję smarującą. I tak, w samochodach z lat 80. i 90. olej warto wymieniać co 10 tys. km., a w autach nieco młodszych, produkowanych już w pierwszej dekadzie XXI w., wymiany oleju przeprowadzać można co 15tys. km.

Oczywiście, jeśli poruszamy się wyłącznie na długich, autostradowych trasach, a samochód eksploatujemy przestrzegając wszelkich zaleceń jego producenta, olej silnikowy możemy wymieniać nieco rzadziej. Warto jednak zaznaczyć, że częste wymiany oleju zalecane są również w przypadku aut zupełnie nowych. Wielu mechaników uważa, że w samochodach będących jeszcze "na dotarciu" olej należy wymieniać średnio co 5 tys. km, zwłaszcza na przestrzeni pierwszych kilkunastu czy kilkudziesięciu tysięcy kilometrów. Wymianę oleju trzeba też obowiązkowo przeprowadzić po zakupie samochodu pochodzącego z rynku wtórnego.

Olej warto wymienić również w samochodzie, który nie był przez długi czas używany. Trzeba bowiem pamiętać, że olej silnikowy ulega z czasem naturalnej degradacji, utlenieniu. Przy okazji wymiany oleju silnikowego bezwzględnie należy wymienić filtr oleju, na którym odkładają się przecież rozmaite zanieczyszczenia (resztki niespalonego paliwa, produkty utleniania, drobiny metali), które mogą obniżać jego sprawność, przyczyniając się zarazem do spadku wydajności całego układu smarowania.

Artykuł powstał we współpracy z ORLEN OIL