Dziwne konstrukcje przy autostradach. Jeszcze chwilę i będą "aktywne"

Te unikalne konstrukcje to kopuły Fitzpatricka. Pojawiły się po raz pierwszy przy drogach ponad 50 lat temu, a ich nazwa pochodzi od kanadyjskiego wynalazcy Johna Fitzpatricka. Pierwsze tego typu budowle zostały wzniesione w 1968 roku w Kanadzie, szybko zyskując uznanie dzięki swojej funkcjonalności i praktycznemu designowi.

Tak zwane kopuły Fitzpatricka to nic innego jak magazyny soli drogowej, wykorzystywanej zimą do utrzymania przejezdności dróg. Ich unikalny kształt został opatentowany przez Johna Fitzpatricka - kanadyjskiego wynalazcę i olimpijczyka, który brał udział w igrzyskach w Amsterdamie w 1928 roku.

Pasjonat inżynierii zaprojektował magazyn o charakterystycznej konstrukcji, mając na celu ochronę wód gruntowych przed zanieczyszczeniem oraz minimalizację strat soli drogowej spowodowanych działaniem opadów atmosferycznych. Pierwsze tego typu kopuły powstały w 1968 roku i szybko zyskały popularność na całym świecie, również w Polsce.

Specyficzna konstrukcja kopuł nie jest przypadkowa. Zaokrąglona forma sprawia, że śnieg nie osiada na powierzchni, co ogranicza konieczność odśnieżania. Również coraz częściej występujące mocne wiatry nie stanowią zagrożenia dla stabilności budowli. Drewniana struktura zapewnia odpowiednią wilgotność wewnątrz, chroniąc sól przed zbryleniem.

Powyższe cechy sprawiają, że kopuły Fitzpatricka są wyjątkowo funkcjonalne i ekonomiczne w użytkowaniu. Jednym z najbardziej imponujących aspektów kopuł Fitzpatricka jest możliwość szybkiego montażu ich mniejszych wersji - zajmuje to zaledwie kilka godzin. To kluczowa zaleta, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych, gdy liczy się czas. Dzięki temu sól drogowa może błyskawicznie trafić do trudno dostępnych miejsc, skąd jest transportowana na lokalne drogi, skutecznie poprawiając bezpieczeństwo kierowców.

Kopuły stawiane są na betonowych fundamentach i osiągają imponujące rozmiary - ich średnica wynosi zazwyczaj około 30 metrów, a wysokość dochodzi do 15 metrów. Największe magazyny GDDKiA mogą mieć nawet 41 metrów średnicy i pomieścić do 7 tysięcy ton soli. Dzięki przestronnemu wnętrzu można w nich swobodnie operować ciężkim sprzętem, takim jak ładowarki i ciężarówki.

Obecnie w Polsce działa 292 magazyny soli, z czego część posiada charakterystyczną kopułową konstrukcję. Łączna pojemność tych obiektów wynosi aż 450 tysięcy ton soli, co pozwala skutecznie przygotować się na najcięższe zimowe warunki. 

Konstruktor kopuł był człowiekiem o niezwykłych zdolnościach. Poza projektowaniem zajmował się także sportem - jego osiągnięcia w lekkoatletyce zapewniły mu miejsce w historii igrzysk olimpijskich. Fitzpatrick jest również twórcą systemu zapobiegającego zamarzaniu wód Rzeki Świętego Wawrzyńca. Dzięki jego wynalazkowi statki mogą żeglować tam nawet zimą. Kopuły Fitzpatricka to przykład połączenia innowacyjności i praktyczności w architekturze drogowej. Ich rola w zimowym utrzymaniu dróg jest nieoceniona, a ciekawa historia powstania dodaje im dodatkowego uroku. Gdy więc następnym razem zobaczysz taką konstrukcję przy drodze, będziesz już wiedział, co kryje się za jej nietypowym wyglądem.