Kto może dokonać kontroli drogowej?

Do zatrzymania i skontrolowania samochodu ma prawo każdy policjant, niezależnie od tego czy jest zmotoryzowany czy nie (znaki do zatrzymania może np. dawać funkcjonariusz jadący konno lub lecący śmigłowcem). Warto też wiedzieć, że o każdej porze dnia i nocy może nas zatrzymać policjant nieumundurowany. W takim przypadku kontrola odbywać się może jednak wyłącznie w terenie zabudowanym, a zatrzymanie musi się odbyć przy pomocy tzw. "lizaka". Nieumundurowany policjant nie może natomiast zatrzymywać samochodów po zmroku w terenie niezabudowanym.

Na terenie całego kraju mogą nas również zatrzymywać funkcjonariusze Straży Granicznej. W przypadku takiej kontroli (może nas zatrzymać jedynie umundurowany funkcjonariusz, kontrola musi się odbywać przy oznakowanym pojeździe) można się spodziewać nie tylko sprawdzenia zawartości bagażnika oraz zbiornika paliwa (funkcjonariusze mają prawo sprawdzić, czy do napędu auta nie używamy np. oleju opałowego). Straż Graniczna może np. używać radaru do mierzenia prędkości lub sprawdzić stan trzeźwości kierującego przy pomocy alkotestu. W praktyce jednak rzadko korzysta z tych uprawnień.

Identyczne uprawnienia mają funkcjonariusze Służby Celnej. Poza kontrolą przewożonego towaru, dokumentów i paliwa funkcjonariusz może również sprawdzić stan trzeźwości kierowcy i mierzyć prędkość pojazdów przy pomocy radaru. Podobnie jak w przypadku Straży Granicznej - do zatrzymania samochodu ma prawo wyłącznie umundurowany celnik - kontrola musi się odbywać przy oznakowanym pojeździe służby celnej. I znów celnicy w praktyce nie zajmują się kontrolą prędkości.

Do skontrolowania samochodu ma też prawo Żandarmeria Wojskowa. Jeśli kierowca udowodni, że nie jest żołnierzem, żandarm nie ma jednak prawa podjąć w stosunku do niego żadnych czynności (w przypadkach łamania prawa przez kierującego funkcjonariusz wezwie na miejsce policję). Warto jednak wiedzieć, że - na mocy specjalnego rozporządzenia premiera, żandarmi czasowo mogą otrzymać uprawnienia takie same, jak policja. Dzieje się tak np. 1 listopada, gdy wielu funkcjonariuszy Straży Granicznej pomaga kierować ruchem. Na wezwanie do zatrzymania dane przez żandarma musimy się zatrzymać.

Ograniczone prawo do zatrzymania pojazdu ma Straż Miejska. Strażnik może zatrzymać auto wyłącznie, jeśli kierowca łamie przepisy dotyczące zakazu ruchu lub zakazu zatrzymywania się i postoju. Funkcjonariusz Straży Miejskiej może również zatrzymać pojazd, jeśli w stosunku do jego kierowcy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że znajduje się on pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. W takim przypadku na miejsce zdarzenia musi być jednak wezwana policja. Strażnicy miejscy mogą również kontrolować prędkość pojazdów przy pomocy fotoradarów - w takiej sytuacji nie mają jednak prawa do zatrzymania. Warto wiedzieć, że strażnicy skwapliwie korzystają z możliwości robienia zdjęć zbyt szybko jadącym samochodom.

Samochodów osobowych nie ma też prawa kontrolować Inspekcja Transportu Drogowego. Funkcjonariusze tej formacji mogą zatrzymywać wyłącznie pojazdy ciężarowe, autobusy i taksówki.