Wyjeżdżasz na wakacje? Sprawdź hamulce!

Układ hamulcowy należy do podstawowych elementów każdego samochodu; do tego jest kluczem do zapewnienia bezpieczeństwa pojazdu, a przede wszystkim - kierowcy, pasażerów i innych uczestników ruchu. Nowoczesne systemy wspomagające układ hamulcowy stają się coraz bardziej zaawansowane, ale spełniają swoje zadanie tylko wtedy, gdy są wolne od usterek i awarii. Z tego powodu istotne jest, żeby dokonywać okresowej diagnostyki układu hamulcowego i wspomagających go układów (np. ABS, ESP), a szczególnie przed dłuższymi trasami, takimi jak wakacyjny wyjazd. Niesprawne hamulce są każdego roku przyczyną około 18% wypadków na polskich drogach.

Od czasu skonstruowania pierwszego samochodu układ hamulcowy przeszedł bardzo dużą ewolucję. Nic dziwnego, producenci kładą coraz większy nacisk na kwestie bezpieczeństwa. To właśnie z tego powodu powstały takie systemy jak ABS czy ESP.

- Nowoczesne technologie i rozwiązania umożliwiły skonstruowanie bardzo skutecznych elektronicznych systemów bezpieczeństwa. ABS pozwala uniknąć blokowania kół w czasie gwałtownego hamowania, dzięki czemu przez cały czas zachowujemy kontrolę nad autem. Inny przykład to system ESP, którego wprowadzenie można porównać do tak przełomowego kroku, jak wynalezienie pasów bezpieczeństwa. Za sprawą ESP układ hamulcowy nie służy już wyłącznie do zatrzymywania pojazdu - wykorzystywany jest także do stabilizacji toru jazdy - wyjaśnia przedstawiciel firmy Bosch. - Właśnie dzięki takim rozwiązaniom nowe samochody są znacznie bezpieczniejsze niż konstrukcje sprzed kilkudziesięciu lat.

Skoro wyżej wymienione systemy są tak ważne dla bezpieczeństwa współczesnych aut, warto przyjrzeć im się nieco bliżej. Początki systemu ABS (ang. Anti Blocking System) to lata 60., gdy pojawiał się on w różnych samochodach bardziej jako ciekawostka niż powszechnie stosowane rozwiązanie. Prawdziwy rozwój tego systemu nastąpił pod koniec lat 70, zaś w kolejnych dekadach producenci aut wdrażali kolejne generacje ABS. Od 2004 roku wszystkie nowe samochody na terenie Unii Europejskiej muszą być wyposażone w ten system. ABS składa się z czujnika prędkości kół, modulatora ciśnienia i sterownika systemu. Czujniki prędkości obrotowej przekazują do jednostki centralnej informację o prędkości obrotowej kół. Gdy któreś z nich zostanie zablokowane, wtedy odpowiedni zawór zmniejsza ciśnienie w danym obwodzie hamulcowym. To pozwala uniknąć poślizgu i umożliwia stałą kontrolę nad pojazdem.

ESP (Electronic Stability Program) to elektroniczny program stabilizacji jazdy wynaleziony przez Bosch, montowany obowiązkowo w każdym nowym samochodzie od 2014 roku, chociaż pierwsze auto z ESP pojawiło się w 1995 roku. Czujniki rozmieszczone w różnych miejscach w pojeździe przekazują informacje do sterownika o rzeczywistym ruchu pojazdu. Układ ESP można łączyć z różnymi podzespołami, uzyskując w ten sposób różne funkcje. Do najpopularniejszych należą m.in. HBA (asystent hamowania dobiera właściwą moc hamowania), BDW (osusza klocki i tarcze w czasie deszczu, żeby zwiększyć efektywność hamowania), EBP (po gwałtownym zdjęciu nogi z gazu system zwiększa ciśnienie w układzie hamulcowym), HHC (ułatwia ruszanie na wzniesieniach) itd.

Przed wyruszeniem w długą trasę, na przykład wyjazdem na wakacje, warto przeprowadzić diagnostykę układu hamulcowego. Najlepiej zrobić to w renomowanym, a przynajmniej wiarygodnym serwisie. Większość kierowców ogranicza się jednak do kontroli stanu klocków hamulcowych i tarcz hamulcowych. Nic dziwnego - te elementy najszybciej się zużywają. Jeśli jednak samochód rzeczywiście ma korzystać z nowoczesnych systemów wspomagających układ hamulcowy, warto także dokonać diagnozy ich stanu. Co prawda ABS jest niezawodnym systemem, ale on również może ulec uszkodzeniu (przeważnie psują się czujniki prędkości obrotowej kół). Objawy niesprawnego ABS to najczęściej zapalenie się kontrolki ABS na desce rozdzielczej, blokowanie się kół przy hamowaniu, a czasami miękki pedał hamulca. Problemy mogą dotknąć także system ESP w postaci na przykład awarii któregoś z licznych czujników (zwykle pojawia się ostrzegawcza kontrolka na desce rozdzielczej). Dzięki diagnostyce w serwisie można jednak dokładnie sprawdzić stan układu hamulcowego i wyeliminować ewentualne niesprawności, zanim wyruszy się w drogę na wakacje.

Sprawny układ hamulcowy to podstawa eksploatacji każdego samochodu. Warto regularnie sprawdzać nie tylko stan klocków, tarcz oraz pozostałych elementów układu hamulcowego, ale także diagnozować sprawność nowoczesnych systemów wspierających bezpieczeństwo w aucie. Wtedy zyskamy pewność, że wyruszamy na wakacje bezpiecznym i w pełni sprawnym autem, a nagłe usterki nie zakłócą naszej podróży.