Co wolno drogówce?

Na początek przypomnijmy sobie kiedy i w jaki sposób policja może zatrzymać pojazd (informacje pochodzą z Komendy Głównej Policji).

Policjant umundurowany w warunkach dostatecznej widoczności podaje sygnały do zatrzymywania pojazdów tarczą lub ręką, a w warunkach niedostatecznej widoczności - latarką ze

światłem czerwonym albo tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym. Jest on uprawniony do zatrzymania każdego pojazdu w każdym miejscu i czasie bez względu na to czy dysponuje radiowozem czy też nie; istotna dla uprawnień jest jego łatwa rozpoznawalność, czyli umundurowanie (art. 6 ust. 2 Ustawy Prawo o ruchu drogowym). Jednak należy przyjąć, że warunek łatwej rozpoznawalności jest spełniony również wówczas, gdy policjant podejdzie do stojącego pojazdu i okaże kierowcy legitymację służbową w sposób umożliwiający jej odczytanie.

Policjant nie umundurowany jest uprawniony do zatrzymania kierującego pojazdem przez całą dobę ale wyłącznie na obszarze zabudowanym i pod warunkiem posługiwania się tarczą do zatrzymywania pojazdów (tzw. lizakiem), a w warunkach niedostatecznej widoczności - latarką ze światłem czerwonym albo tarczą ze światłem odblaskowym lub czerwonym.

Policjant używający samochodu może podawać kierującemu pojazdem polecenia do określonego zachowania się za pomocą urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych. W szczególności, jadąc radiowozem za innym pojazdem może dawać kierującemu polecenie do zatrzymania również poprzez krótkotrwałe włączenie niebieskiego światła błyskowego i sygnału dźwiękowego o zmiennym tonie.

Pojazd powinien być zatrzymany w miejscu, gdzie nie utrudnia to ruchu i nie zagraża jego bezpieczeństwu. Jeżeli te warunki są spełnione i istnieje taka potrzeba, pojazd może być zatrzymany również w miejscu, w którym zatrzymywanie jest zabronione (np. poprzez znak zakazu B-36). Wyjątek stanowi pojazd zatrzymywany po pościgu policyjnym lub taki pojazd, co do którego zachodzi podejrzenie, iż bezpośrednio zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego ze względu na swój stan techniczny lub zachowanie kierującego. W celu dojazdu do wyznaczonego miejsca, policjant może wydać kontrolowanemu uczestnikowi ruchu polecenie jazdy za pojazdem policyjnym.

Załóżmy teraz, że jesteśmy zatrzymywanie przez uprawnionego do tego policjanta. Jak należy postępować?

W przypadku podania przez funkcjonariusza sygnału do zatrzymania pojazdu kierujący tym pojazdem jest obowiązany:

• zatrzymać pojazd;
• trzymać ręce na kierownicy i nie wysiadać z pojazdu, chyba że zażąda tego kontrolujący (ten przepis jest notorycznie łamany, co ciekawe sami policjanci, dla których bezpieczeństwa został on wprowadzony, nie przejmują się jego ignorowaniem);
• na polecenie kontrolującego: a) wyłączyć silnik pojazdu, b) włączyć światła awaryjne.

Kierujący pojazdem lub pasażer pojazdu mogą wysiadać z kontrolowanego pojazdu wyłącznie za zezwoleniem kontrolującego.

Policjant, po zatrzymaniu pojazdu, podaje kierującemu stopień, imię i nazwisko oraz przyczynę zatrzymania, a ponadto:

• policjant umundurowany okazuje legitymację służbową na żądanie kontrolowanego uczestnika ruchu,
• policjant nie umundurowany okazuje legitymację służbową bez wezwania.

Policjant może pominąć tą procedurę w przypadkach gdy:

• pojazd zostaje zatrzymany w wyniku prowadzonego pościgu,
• zatrzymuje pojazd, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że pochodzi z przestępstwa,
• jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w aucie znajdują się osoby, które popełniły przestępstwo.

W tych przypadkach, policjant nakazuje kierującemu pojazdem lub pasażerowi pojazdu opuścić pojazd, stanąć w rozkroku i oprzeć ręce na dachu (boku) pojazdu lub położyć się na pasie drogowym twarzą do ziemi.

Legitymację służbową okazuje się w sposób umożliwiający kontrolowanemu uczestnikowi ruchu odczytanie numeru służbowego policjanta oraz nazwy organu, który wydał legitymację.

Przystępując do czynności kontrolnych policjant może wydać polecenie unieruchomienia silnika pojazdu.

Do radiowozu uczestnik ruchu może być wpuszczony tylko w razie konieczności:

• udzielenia pomocy choremu lub rannemu,
• doprowadzenia do jednostki Policji, izby wytrzeźwień lub placówki służby zdrowia,
• poddania badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, jeżeli wykonanie tej czynności w innych warunkach byłoby niemożliwe lub mogłoby zakłócić porządek,
• okazania przebiegu zarejestrowanego wykroczenia,
• przeprowadzenia czynności procesowych.

W razie zatrzymania prawa jazdy policjant musi wydać pokwitowanie.

I kolejna rzecz, o której mało kto zdaje sobie sprawę - policjant może kierować kontrolowanym pojazdem (o ile ma na niego prawo jazdy) jeżeli jest to niezbędne by sprawdzić stan techniczny samochodu (np. skuteczności hamulców).

Kwestie kontroli drogowej regulują również przepisy wewnętrzne Policji, przede wszystkim Zarządzenie Nr 495 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów (Dz. Urz. Nr 9, poz. 39 z 2004 r.). Wynika z nich , że pojazd służbowy podczas dokonywania pomiaru prędkości powinien być usytuowany w miejscu widocznym dla kierujących pojazdami. Podczas pełnienia służby w sposób statyczny oznakowany radiowóz winien być ustawiony w miejscu bezpiecznym i widocznym dla uczestników ruchu. W warunkach niedostatecznej widoczności w radiowozie powinien być włączony świetlny napis "POLICJA".

Gdy policjant zaproponuje ukaranie mandatem karnym, kierowca ma prawo odmówić jego przyjęcia. Wówczas sprawa trafia do sądu grodzkiego.

Gdy kierowca wyrazi zgodę na ukaranie mandatem policjant musi poinformować o przyznanych punktach karnych. Obecnie obowiązują następujący taryfikator (wyciąg dotyczący przekroczeń prędkości):

od 6 do 10 km/h - 20 - 50 zł, 1 pkt

od 11 do 20 km/h - 50-100 zł, 2 pkt

od 21 do 30 km/h - 100-200 zł, 4 pkt

od 31 do 40 km/h - 200-300 zł, 6 pkt

od 41 do 50 km/h - 300-400 zł, 8 pkt

od 51 km/h i więcej - 400-500 zł, 10 pkt

Porozmawiaj na Forum.