Autostrady. Prędkość, zmęczenie, śmierć
Prędkość, zmęczenie, zbyt mała odległość między pojazdami i nieprawidłowa zmiana pasa ruchu - to główne przyczyny wypadków na autostradach. Mimo że jest to najbezpieczniejszy rodzaj dróg, każdego roku ginie na nich kilkadziesiąt osób, a kilkaset odnosi obrażenia.
Na autostradach drogi krzyżują się wyłącznie bezkolizyjnie w postaci tzw. węzłów autostradowych, nie ma przejść dla pieszych, a w obu kierunkach kierowcy mają do dyspozycji po dwa pasy jezdni. Ograniczenie prędkości dla samochodów osobowych i motocykli wynosi 140 km/h, a dla pojazdów ciężarowych 80 km/h. Zgodnie z przepisami na całym odcinku autostrady obowiązuje zakaz zatrzymywania, cofania lub postoju; wyjątkiem są Miejsca Obsługi Podróżnych i parkingi za Placami Poboru Opłat.
Policjanci podkreślają, że na autostradach należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Jak tłumaczy mł. insp. Marek Konkolewski z biura prewencji i ruchu drogowego Komendy Głównej Policji, podstawową zasadą bezpieczeństwa na autostradzie jest zachowanie dozwolonej prędkości i większych odległości pomiędzy uczestnikami ruchu. Jazda zbyt blisko innych aut może powodować niebezpieczeństwo i może być powodem ukarania mandatem. Z lewego pasa ruchu należy korzystać wyłącznie podczas wyprzedzania. Pas awaryjny służy do tego, aby mogły się na nim zatrzymywać wyłącznie auta, które uległy awarii. Kierowca takiego pojazdu powinien niezwłocznie wezwać pomoc drogową, aby odholować auto w bezpieczne miejsce. Opuszczanie samochodu stojącego na pasie awaryjnym może narazić kierowcę na śmiertelne potrącenie. Jeśli auto uległo awarii, nie należy wysiadać z niego drzwiami po lewej stronie. Dla bezpieczeństwa lepiej pozostać w aucie lub wysiąść przez prawe drzwi.
Pas, którym włączamy się do ruchu, jest tzw. pasem rozbiegowym. Należy rozpędzić się na nim do prędkości, która umożliwia płynną zmianę pasa. Niedopuszczalne jest dojeżdżanie do końca pasa rozbiegowego i zatrzymywanie się tam w oczekiwaniu na możliwość wjazdu na autostradę.
Policjanci podkreślają, że styl jazdy po autostradzie, na której nie ma ostrych zakrętów oraz przejść dla pieszych, zdecydowanie różni się od jazdy po innych drogach. Jazda ze stałą prędkością długim odcinkiem prostej drogi jest nie tylko męcząca, ale też nierzadko nużąca, natomiast zmęczenie może powodować utratę koncentracji. Policjanci przypominają też, że w zależności od masy całkowitej pojazdu, podczas szybkiej jazdy droga hamowania wydłuża się nawet o kilkadziesiąt metrów.
Według policyjnych statystyk w 2013 r. w całym kraju doszło do ponad 35 tys. wypadków drogowych, w których zginęło 3 357 osób, a ponad 44 tys. zostało rannych. W tym na autostradach doszło do 414 wypadków, w których zginęło 40 osób, a 289 zostało rannych. Oznacza to, że na autostradach, które są drogami o najwyższym standardzie bezpieczeństwa, dochodzi tylko do ok. 1 proc. wypadków.
Jak wynika z policyjnych statystyk, w 2013 r. w 46 wypadkach na A1 zginęło sześć osób, a 64 zostały ranne. A1 to jedyna polską autostrada północ-południe. Trasa o długości prawie 400 km łączy Trójmiasto z Grudziądzem, Toruniem i Łodzią, Pyrzowice z Gliwicami oraz granicą z Czechami w Gorzyczkach. Docelowo przebiegać ma z Trójmiasta do granicy polsko-czeskiej.
Z kolei na A2, biegnącej przez centralne regiony kraju, w zeszłym roku w 83 wypadkach zginęło 15 osób, a 109 zostało rannych. Ta licząca 475 km autostrada przebiega od granicy z Niemcami w Świecku przez Poznań, Konin i Warszawę. Najdłuższą (prawie 600 km) autostradą w kraju jest A4. Przebiega od granicy z Niemcami w Jędrzychowicach koło Zgorzelca przez m.in. Legnicę, Wrocław, Opole, Gliwice, Katowice, Kraków, Tarnów. Dalej przez Rzeszów prowadzi do przejścia granicznego na Ukrainę Korczowa-Krakowiec. W ub. r. na A4 doszło do 140 wypadków, w których zginęło 18 osób, 211 zostało rannych.
Z kolei ponad 24-kilometrowa autostrada A6 biegnie od granicy z Niemcami w Kołbaskowie, południowymi przedmieściami Szczecina do węzła Rzęśnica. W 2013 r. doszło tam do dziewięciu wypadków, w których zginęła jedna osoba, 10 zostało rannych. Obecnie najkrótszą (ponad 22 km) autostradą jest A8 czyli tzw. Autostradowa Obwodnica Wrocławia. W zeszłym roku na tej trasie doszło do 11 wypadków, w których ucierpiało 20 osób. Nikt nie zginął.
W Polsce wybudowano dotychczas ponad 1,5 tys. km autostrad i 1,3 tys. km dróg ekspresowych.
