Dobry olej najlepszym przyjacielem Twojego silnika

Olej silnikowy jest odpowiedzialny za smarowanie pracujących części jednostki napędowej (zmniejsza tarcie i zużycie ruchomych elementów), oczyszczanie jej z osadów i produktów powstałych przy spalaniu paliwa (odprowadza zanieczyszczenia z cylindrów, tłoków i pierścieni tłokowych), a także uszczelnianie komory spalania. Chroni napęd przed korozją (zawiera w swoim składzie detergenty oraz dodatki antykorozyjne), tłumi drgania, umożliwia też rozruch wszystkich podzespołów w niemal każdej temperaturze powietrza.

Wymiana oleju silnikowego to podstawowa czynność eksploatacyjna, zapewniająca bezproblemową użytkowanie. Musimy także pamiętać o sprawdzaniu poziomu oleju oraz uzupełnianiu go w przypadku zauważenia braków. W przeciwnym razie ryzykujemy zatarcie silnika, po którym, w większości przypadków, nadaje się on tylko na złom. O tym, jak często wymieniać olej, piszemy dalej.

Nie opłaca się oszczędzać na oleju. Ekonomiczny sens takiego działania jest żaden, różnica cenowa pomiędzy markowymi a zwyczajnymi produktami jest naprawdę niewielka.

Współcześnie produkowane jednostki napędowe są mocno przeciążone, zwłaszcza te tworzone zgodnie z zasadą downsizingu (minimalna pojemność, maksymalna moc). Wszystko ma swoją cenę, z jednej strony zyskujemy mniejsze spalanie i wysoką moc, ale z drugiej musimy stosować dobry olej.

Uzupełnianie poziomu oleju

Poziom powinno się sprawdzać co 50 godzin pracy napędu. Każde sprawne auto ma prawo spalać niewielką część oleju, która pozostaje na gładzi cylindra. Maksymalna wartość, która nie budzi obaw, to zużycie jednego litra oleju na tysiąc kilometrów (odpowiada to 1.3 - 1.8 proc. zużytego paliwa na tym dystansie). Poziom oleju sprawdza się zawsze przy zimnym silniku za pomocą specjalnego bagnetu.

Jak często wymieniać olej?

O tym, co ile kilometrów wymieniać olej silnikowy i jaki jego rodzaj stosować, informują nas instrukcje obsługi samochodów. Niektóre z nich zalecają, żeby wymiany dokonywać nawet co 30 tys. km. Rzekomo ma to zmniejszyć koszty eksploatacji pojazdu. Jak już wspomnieliśmy, oszczędzanie w tej formie nie przyniesie nam wielkich korzyści finansowych, za to może spowodować problemy z żywotnością jednostki napędowej.

Specjaliści uważają, że najlepiej wymieniać olej co 15 tys. kilometrów. Maksymalnie można przeciągnąć okres eksploatacji oleju do 16-17 tys. kilometrów. Więcej nie wytrzyma filtr oleju i nie będzie on w stanie usuwać zanieczyszczeń.

W przypadku aut używanych sporadycznie lub takich, które nie jeżdżą wcale, olej trzeba zmieniać co roku. Posiadacze samochodów z instalacjami LPG powinni wymieniać olej częściej - co 10 tys. km. Gaz LPG zawiera do 5 razy więcej siarki niż benzyna, przez co szybciej zużywają się dodatki uszlachetniające olej.

Jak wybrać odpowiedni olej silnikowy?

W nowych modelach sprawa jest prosta - wystarczy zajrzeć do instrukcji. Producent informuje o tym, jaki olej zaleca się stosować. Zazwyczaj przez pierwsze pięć lat stosuje się produkty o mniejszej lepkości, aby w kolejnych latach delikatnie ją zwiększyć.

Nie ma także problemu w przypadku aut używanych. Znani producenci olejów samochodowych posiadają specjalne, internetowe narzędzia, dzięki którym można szybko, wygodnie i bezbłędnie dobrać olej do swojego auta.

Jeśli nie wiemy, jak dobrać olej silnikowy, warte polecenia jest narzędzie firmy Team Total. Wystarczy tylko wybrać rodzaj pojazdu (np. osobowe), a następnie z rozwijanej listy jego markę, model i wersję silnika. Po kilku chwilach dowiemy się, jaki olej będzie idealnie pasował do naszego samochodu, jaka jego ilość jest potrzebna do wymiany i co jaki czas powinniśmy jej dokonać. Narzędzie informuje także o tym, jaki czynnik smarujący powinien zostać zastosowany w skrzyni biegów. To wygodne i szybkie rozwiązanie, które daje też pewność idealnego wyboru poszczególnych środków do naszego napędu.

Olej do auta z drugiej ręki można także dobierać samodzielnie, ale trzeba dotrzeć do instrukcji obsługi albo danych udostępnionych przez producenta online. Znajdziemy w nich parametry oleju, jaki może być zastosowany do konkretnej jednostki napędowej - jego lepkość (SAE) oraz normę jakościową (API).

Jaki olej silnikowy do diesla? Nowoczesne silniki wysokoprężne wymagają stosowania specjalnych olejów syntetycznych. Należy sprawdzić, czy pojazd ma filtr cząstek stałych (suchy DPF lub mokry FAP, dziś standardowe wyposażenie nowych aut z silnikami diesla) albo trójdrożny katalizator TWC. Dopiero wtedy można dobrać olej dedykowany do tych elementów. Przykładowo oleje niskopopiołowe przedłużają techniczne życie filtrów cząstek stałych, które są bardzo drogie i każdy kierowca obawia się finansowych skutków ich awarii

Syntetyczny, półsyntetyczny, mineralny...

Najlepsze i najbardziej zaawansowane są obecnie oleje syntetyczne. To one powinny być stosowane w najnowszych samochodach. W starszych pojazdach powinno się stosować półsyntetyki albo oleje mineralne. Syntetyk w starszym samochodzie mógłby zmniejszyć stopień kompresji i doprowadzić do wycieków. Pamiętajmy też, że nie powinno się wymieniać oleju syntetycznego na półsyntetyczny ani półsyntetycznego na mineralny.

Właściwości oleju silnikowego

Jakie są najważniejsze parametry opisujące olej silnikowy? To jego lepkość (zależna od tarcia wewnętrznego), wskaźnik lepkości (pokazuje jej zmiany w zależności od wahań temperatury), granica pompowalności (minimalna temperatura minusowa, przy której pompa nie jest w stanie pompować oleju do silnika), temperatura zapłonu oraz odporność na pienienie się (gdyby olej się pienił, nie mógłby być pompowany przez kanały olejowe).

Klasyfikacja olejów silnikowych

Pozwala ona na odczytanie tajemniczych symboli znajdujących się na opakowaniach oleju.

Norma SAE (tak zwana lepkościowa) wprowadziła podział olejów na klasy zimowe i letnie. Tych pierwszych jest sześć: - 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W. Im mniejsza liczba przed W, tym większa odporność czynnika na mróz. Klas letnich jest pięć - 20, 30, 40, 50, 60. Im większa cyfra, w tym większej temperaturze otoczenia olej może pracować.

Istnieje jeszcze jedna norma, zwana normą jakościową API (skrót pochodzi od nazwy Amerykańskiego Instytutu Naftowego). Klasyfikacje API bazują na testach olejów przeprowadzanych na określonych typach napędów.

Według API oleje silnikowe dzielą się na dwie grupy: S - do jednostek napędowych z zapłonem iskrowym: (symbole: SA, SB, SC, SD, SE, SF, SG, SH, SJ) oraz C - do silników wysokoprężnych (symbole: CA, CB, CC, CD, CD-II, CE, CF i CF-4, CG-4, CH-4, CI-4, CJ-4).

Jak profesjonalnie wymienić olej w samochodzie?

Czynność ta nie należy do skomplikowanych, ale najlepiej powierzyć ją warsztatowi. Usługa jest naprawdę tania (kosztuje zazwyczaj od 20 złotych) i nie warto się brudzić. Warsztat zajmie się także zużytym olejem i odda go to utylizacji.

Przed wykonaniem usługi silnik powinien popracować tak długo, aby jego głowica osiągnęła odpowiednią temperaturę (od 65 do 85 stopni w przypadku typowych systemów chłodzonych cieczą). Zużyty olej może spływać przez kilkanaście minut. Po tym czasie zamyka się kanał spustowy i wymienia filtr oleju (trzeba pamiętać o oczyszczeniu jego gniazda i posmarowaniu uszczelki filtra nowym olejem). Po zamontowaniu filtra można już wlać określoną ilość nowego oleju do wlewu w silniku (w typowym kompakcie jest to od 3.7 do 4 litrów). Po dziesięciu minutach sprawdza się bagnetem stan i w razie potrzeby dolewa niewielką ilość. I to wszystko.

Warto spojrzeć jeszcze, jak olej wymieniają zawodowcy, oraz pamiętać o tym, aby przy jego zakupie nabyć też dodatkowe opakowanie (np. litrowe) i wozić je w samochodzie w celu uzupełnienia poziomu.