Wieża z kopułą. Nowy radar stanął przy autostradzie A4
Kierowcy podróżujący autostradą A4 w okolicach Góry Świętej Anny zastanawiają się, czym jest widoczna z drogi, imponujących rozmiarów, wieża z czerwoną kulą na szczycie. Mało kto wie, że tajemniczy obiekt, przypominający nieco - oddaloną blisko 300 km od wybrzeża - latarnię morską, to najnowszy powód do dumy służby meteorologiczno-hydrologicznej. Radar pogodowy systemu POLRAD.
Nowy radar meteorologiczny na Górze Świętej Anny zlokalizowany jest ledwie kilkadziesiąt metrów od autostrady A4. Doskonale widać go chociażby z pobliskiego Miejsca Obsługi Podróżnych. Trudno go przeoczyć, bo imponująca żelbetonowa konstrukcja mierzy ponad 40 metrów wysokości. Uroczyste uruchomienie stacji, w którym uczestniczył minister infrastruktury Dariusz Klimczak, odbyło się 26 lipca 2024 roku.
Umieszczone tuż przy autostradzie radary raczej nie wzbudzają zachwytu kierowców, ale w tym przypadku nie chodzi o karanie amatorów szybkiej jazdy lecz ostrzeganie mieszkańców Opolszczyzny i Małopolski przed niebezpiecznymi zjawiskami atmosferycznymi. Takimi, jak np. tornado, które w 2008 roku spustoszyło wsie Balcarzowice, Sieroniowice i Błotnicę Strzelecką. Właśnie wtedy podjęto decyzję o inwestycji w obiekt, który pozwalałby dokładnie monitorować zjawiska zachodzące w najniższej warstwie atmosfery.
Lokalizacja nowego radaru meteorologicznego - tuż przy autostradzie A4 na Górze Świętej Anny - nie jest przypadkowa. Szczyt umiejscowiony jest pomiędzy dwoma dużymi pasmami górskimi - Karpatami i Sudetami, w miejscu gdzie panują dogodne warunki do tworzenia się niebezpiecznych zjawisk atmosferycznych. Lokalizację wybrano bardzo skrupulatnie - usytuowanie radaru w tym miejscu pozwala stosunkowo wcześnie ostrzegać mieszkańców o zagrożeniach pogodowych.
Jak informuje Ministerstwo Infrastruktury, pierwszy radar meteorologiczny uruchomiono w Polsce 60 lat temu. Obecnie działająca sieć radarów meteorologicznych POLRAD składa się z 10 urządzeń monitorujących niemal cały obszar Rzeczypospolitej. W ostatnich trzech latach, kosztem 135 mln złotych, wymieniono lub gruntownie zmodernizowano wszystkie z nich. W efekcie powstały aż cztery całkiem nowe wieże radarowe:
- w Użrankach (warmińsko-mazurskie),
- na Górze Św. Anny (opolskie),
- w Brzuchani (małopolskie),
- w Gdyni-Szemud (zastąpiła radar Gdańsk-Rębiechowo).
Aktualnie system POLRAD wykorzystuje wyłącznie radary magnetronowe z funkcjonalnością pomiarów w podwójnej polaryzacji (tzw. dual-pol). Dzięki temu urządzenia potrafią np. rozpoznać rodzaj opadów, w tym wielkość padającego gradu. Stanowią więc ważny system wczesnego ostrzegania wykorzystywany m.in. przez lotnictwo czy Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
Dzięki danym z sieci POLRAD do mieszkańców poszczególnych regionów kierowane są alerty RCB dotyczące możliwości wystąpienia wichur, opadów czy - będących efektem zjawisk atmosferycznych - przerw w dostawach prądu.
