LPG krok po kroku

Jeżdżąc na gazie LPG, można sporo zaoszczędzić, chociaż bynajmniej nie połowę kosztów, jak sugerowałyby to różnice cen benzyny i autogazu. Samochód z jednostką benzynową przerobioną na LPG zużywa więcej gazu niż benzyny, która i tak jest potrzebna do pracy na zimno (nie jeździ się na samym LPG). Ponadto pojawiają się dodatkowe wydatki, jak przegląd instalacji gazowej (50-160 zł, raz na rok) czy wyższa opłata za badanie techniczne. Wszystko to nie zmienia jednak faktu, że samochodem przerobionym na LPG jeździ się nawet o jedną trzecią taniej niż dieslem.

Poszukując oszczędności, jak najbardziej można więc myśleć o przeróbce auta na gaz, jednak aby uniknąć problemów z samochodem i nieprzewidzianych wydatków, warto się zastosować do naszych rad. Na kolejnych podstronach przedstawiamy 9 kroków, które pozwolą cieszyć się niższymi wydatkami dzięki jeździe na LPG.

Spis treści:

2. strona: krok pierwszy: policz opłacalność
3. strona: krok drugi: weryfikacja silnika
4. strona: krok trzeci: wybór serwisu LPG; krok czwarty: dobór instalacji
5. strona: krok piąty: wybór rodzaju zbiornika; krok szósty: wybór miejsca na wlew
6. strona: krok siódmy: wybór miejsca na przełącznik; krok ósmy: odbiór auta po montażu LPG
7. strona: krok dziewiąty: formalności; krok dziesiąty: LPG na co dzień
8. strona: to musisz wiedzieć

Sprawdź, czy montaż instalacji w ogóle ma sens. Weź pod uwagę roczny przebieg auta i zużycie paliwa.

Roczne oszczędności dzięki LPG

Wyliczenie prezentowane poniżej pozwala oszacować, jakie oszczędności daje montaż LPG. Biorąc pod uwagę koszt założenia instalacji (np. 2500 zł), łatwo jest wyliczyć, kiedy się ona zwróci.

Czy musi zużywać więcej gazu niż benzyny?

Liczone w litrach zużycie paliwa na gazie będzie o około 15% wyższe niż w przypadku benzyny. Tak jest nawet wtedy, gdy instalacja gazowa jest idealnie dopasowana do samochodu i perfekcyjnie wyregulowana. Wynika to ze specyfiki paliwa gazowego, a więc niższej wartości opałowej litra LPG i zarazem mniejszej gęstości w porównaniu do benzyny. Przy kiepskiej jakości instalacji lub niestarannym montażu różnica może wzrosnąć nawet do 30%.

Ile benzyny spali wraz z gazem?

Zimny silnik do osiągnięcia temperatury około 40°C będzie pracował na benzynie. Jej zużycie może wynieść od kilku do nawet 20% średniego spalania gazu. Zależy to od tego, jaki będzie udział jazdy na zimnym silniku w stosunku do ogólnego przebiegu. W przypadku jednostek z bezpośrednim wtryskiem podczas normalnej pracy benzyna jest podawana raz na kilka wtrysków gazu. I tu towarzyszące jeździe zużycie benzyny wynosi od 2 do 4 l/100 km.

Używane: Mazda 3 1.6 kontra 2.0+LPG - OPINIE

Część silników doskonale współpracuje z wieloma instalacjami LPG, ale są jednostki sprawiające sporo kłopotów.

Czy są silniki "lepsze" i "gorsze" pod kątem jazdy na LPG?

Większość silników z typowymi rozwiązaniami technicznymi dobrze współpracuje z instalacją gazową. Są jednak jednostki stawiające szczególne wymagania przy montażu instalacji. W ich przypadku ewentualne kłopoty podczas jazdy na gazie mogą podważać sens całej operacji. Takie silniki wymagają wysokiej klasy montera gazu, ale również najwyższej klasy komponentów (np. wtryskiwaczy), które nie są tanie.

Jakie silniki są bardziej problematyczne?

Z uwagi na większe obciążenie termiczne - silniki turbo wymagają perfekcyjnie dobranej instalacji (zubożenie mieszanki może wypalić tłoki). Wysokie wymagania monterom stawiają jednostki ze skomplikowanymi algorytmami sterowania wtryskiem. Wiele warsztatów nie radzi sobie z wtryskiem bezpośrednim (choć niektórym serwisom nie sprawia on problemów). Są też silniki wykonane z gorszych materiałów, szybciej zużywające się przy pracy na LPG.

To ułatwia montaż LPG

Zwykły, sekwencyjny wtrysk paliwa

Większość współczesnych instalacji idealnie współpracuje z tym systemem zasilania.

Hydrauliczna regulacja luzu zaworowego

Po zamontowaniu instalacji hydrauliczne samoregulatory kompensują ewentualne zmiany luzów zaworowych. Nawet przez kilkaset tys. km temat luzów może więc nie być problemem wymagającym interwencji.

Prosta konstrukcja głowicy (8 zaworów)

W razie wypalenia gniazd zaworowych ewentualna naprawa jest tania.

To utrudnia montaż LPG

Bezpośredni wtrysk paliwa

Podnosi koszt instalacji, nie gwarantuje zbyt dużych oszczędności.

Mechaniczna regulacja luzu zaworowego

Po zamontowaniu instalacji w aucie z mechaniczną regulacją luzu zaworowego, trzeba co ok. 40 tys. km kontrolować luzy. W jednych autach reguluje się je tanio (100-200 zł), w innych może to kosztować nawet 3000 zł.

Brak wnęki na koło zapasowe

Zbiornik trzeba montować w użytecznej części bagażnika, co ogranicza jego funkcjonalność.

Te auta sprawiają problemy na LPG

• BMW M3 E46 - z powodu ogromnego poboru gazu wymaga zastosowania bardzo szybkich wtryskiwaczy i stabilnego reduktora o dużej wydajności.
• Ford Focus 1.6 - ma tłoki i głowicę wykonane z materiału nietolerującego zubożenia mieszanki (grozi trwałym uszkodzeniem).
• Mazda RX-7/RX-8 - silnik Wankla stosowany w Mazdach jest wrażliwy na wahania składu mieszanki. Wymaga dużego doświadczenia przy programowaniu instalacji gazowej.
• Opel Astra III 1.6 - problemem jest głowica o niskiej odporności na ewentualne przegrzanie.
• Porsche Cayenne Turbo - ma tzw. inteligentny układ chłodzenia, który chwilami się wyłącza i stwarza wiele problemów w ogrzewaniu reduktora.
• Subaru Forester/Impreza STI - wymaga demontażu silnika do regulacji luzu zaworowego, ponadto trzeba wymieniać całe szklanki zaworowe, co jest drogie.
• Volkswagen VR6/W12 - silniki wymagają bardzo specyficznego montażu dysz podawania gazu - inaczej są ciągłe problemy przy pracy na gazie.
• Volvo S60R/V70R - mają skomplikowany algorytm ciśnienia paliwa.

Uwaga! Odradzamy zakup auta używanego z instalacją LPG

Z reguły (choć bywają nieliczne wyjątki) samochody z instalacją gazową są bardziej zaniedbane i zużyte niż podobne egzemplarze benzynowe. Cieniem kładzie się zbyt daleko posunięta oszczędność ich właścicieli. Dlatego znacznie lepszym rozwiązaniem jest zawsze kupno auta benzynowego i zlecenie montażu instalacji LPG w dobrym warsztacie.

LPG tak, ale nie w tych silnikach - PORADY

Absolutnie najważniejszy punkt: jeżeli instalację zamontuje dobry specjalista - nie będzie problemów.

ASO czy serwis niezależny?

Ta wątpliwość dotyczy tylko aut nowych. Kupując samochód z fabryczną instalacją, nie tracimy gwarancji. Jeżeli gaz montuje ASO - często gwarancję przejmuje na siebie dealer. Generalnie instalacje z ASO są droższe i nie zawsze lepiej zestrojone.

Jak wybrać dobry warsztat?

Trzeba poszukać opinii klientów (np. na forach internetowych), którzy korzystali z usług danego serwisu, a mają identyczny model auta. Dobre warsztaty mogą być rekomendowane przez producentów instalacji na ich stronach. Czasami warto na montaż wybrać się do innego miasta, jednak na tyle niedaleko, by opłacało się tam jeździć na okresowe przeglądy instalacji.

Nie należy oszczędzać na instalacji LPG. Zysk na paliwie jest tak duży, że warto wybrać jak najlepszą.

Jaki rodzaj?

Instalacja gazowa to zwykle zbiór podzespołów pochodzących od różnych dostawców. Dobry instalator sam zaproponuje optymalne rozwiązanie. Do aut starszych, z wtryskiem jednopunktowym, stosuje się instalacje podciśnieniowe starszych generacji. Do większości samochodów wytwarzanych od drugiej połowy lat 90. niezbędny jest tzw. sekwencyjny wtrysk gazu. Gdy auto ma mniej niż 10 lat, zwykle warto wybrać instalację współpracującą z pokładowym systemem diagnostycznym pojazdu (OBDII). Samochody wyprodukowane po 2005 r., spełniające wyśrubowane normy emisji spalin, wręcz wymagają instalacji, które same wprowadzają tzw. mikrokorekty OBDII. Dzięki temu spada ryzyko rozregulowania się instalacji.

Instalacja podciśnieniowa

Ceny (instalacja dobrej klasy z montażem):

✔ samochód z gaźnikiem: ok. 1400 zł
✔ auto z wtryskiem jednopunktowym: ok. 1600 zł

Sekwencyjny wtrysk gazu

Ceny (instalacja dobrej klasy z montażem):

✔ kilkunastoletnie auto z silnikiem 4-cyl.: 2200-2500 zł
✔ kilkuletnie auto z silnikiem 4-cyl.: 3000-3500 zł
✔ amerykańskie auto z silnikiem V8: 4100-4700 zł
✔ kilkuletnie auto z silnikiem V12: 7500-8000 zł

Sterownik LPG

Musi być dobry, czyli radzić sobie z różnymi algorytmami pracy. Bardzo dobre sterowniki produkowane są przez polskie firmy.

Wtryskiwacze

Powinny być odpowiednio szybkie. Zdaniem monterów, należy wybierać najlepsze, na jakie nas stać. Dobre wtryskiwacze to klucz do poprawnej pracy silnika na LPG.

Reduktor

Musi być nie tylko dostosowany do mocy silnika. Liczy się stabilność utrzymywania ciśnienia i szybka reakcja na zmiany obciążenia.

Dobre i złe wersje - SAMOCHODY UŻYWANE

Od typu zbiornika gazowego i jego lokalizacji zależy m.in. zasięg samochodu na LPG oraz funkcjonalność bagażnika.

Jak dobiera się zbiornik na gaz?

O wyborze zbiornika LPG decydują dwa czynniki: względy techniczne oraz preferencje użytkownika auta. W pierwszym przypadku chodzi o fakt, że zbiornik nie może stwarzać zagrożenia dla pasażerów i innych uczestników ruchu (m.in. solidne zamocowanie, odprowadzenie ewentualnych oparów gazu itp.). W drugim przypadku, to użytkownik auta musi określić, na czym najbardziej mu zależy - na zasięgu (pojemności zbiornika) czy też na funkcjonalności bagażnika (ułożenie zbiornika, wybór jego kształtu).

Czy zbiornik ma dożywotnią trwałość?

Nie. Po 10 latach konieczna jest ponowna homologacja lub kupno nowego.

Walcowy

Może mieć małą lub dużą pojemność, ale ogranicza przestrzeń w bagażniku. Zamocowany wzdłuż pozawala na korzystanie ze składanych oparć.

Toroidalny

Wypełnia wnękę na koło zapasowe i jego rozmiar jest nią ograniczony. Zamiast koła zapasowego można kupić zestaw naprawczy w sprayu.

Toroidalny podwieszany

Stosuje się go w autach z kołem zapasowym pod podłogą bagażnika. Ma większą pojemność niż podobnej wielkości toroidalny.

Inne

Czasami możliwy jest inny, niekonwencjonalny montaż zbiorników. Jednak np. przy pionowo montowanym toroidalnym bywają problemy ze wskazaniami ilości gazu.

Umiejscowienie wlewu LPG to nie tylko kwestia estetyki, ale także bezpieczeństwa i komfortu podczas tankowania auta.

Czy zawór może być niewidoczny?

Tak. Przede wszystkim jednak zawór musi być chroniony przed brudem, który może uniemożliwić podłączenie pistoletu do tankowania. Musi też być osadzony mocno, aby podczas tankowania go nie wyłamać. Powinien także być łatwo dostępny - jeśli jest głęboko pod zderzakiem, trudno zamocować w nim pistolet.

Pod klapką

Plusy:

• bardzo estetyczny wygląd
• zawór jest chroniony przed brudem

Minusy:

• zawsze trzeba wozić ze sobą specjalną przejściówkę (element przykręcany do gniazda LPG, widoczny na fotografii)

W błotniku

Plusy:

• wzorowy dostęp do zaworu

Minusy:

• duże ryzyko, że pod zaworem utworzy się korozja
• fatalny wygląd; w zasadzie w Polsce nikt tak nie montuje wlewów gazu (to cecha aut z Holandii)

W zderzaku

Plusy:

• łatwy dostęp do zaworu - nie trzeba się martwić, że pracownik stacji coś uszkodzi podczas tankowania
• zderzak pod zaworem jest wykonany z tworzywa i nie koroduje

Minusy:

• mało estetyczny wygląd

Sam zdiagnozuj usterkę silnika - PORADY

W tej kwestii panuje pełna dowolność.

Czy przełącznik musi znaleźć się w jakimś konkretnym miejscu?

Nie. Trzeba się zastanowić, gdzie będzie wyglądał najlepiej i powiedzieć o tym mechanikowi przed montażem. Przełącznik jest mały i łączy się z instalacją LPG cienkim przewodem elektrycznym. Jest mocowany zwykle na zatrzask lub za pomocą kleju. Najlepsze lokalizacje to:

✔ zaślepki na fabryczne, niewykorzystane przełączniki,
✔ elementy plastikowe na tunelu środkowym,
✔ fragmenty deski rozdzielczej, które można łatwo wymienić.

Sprawdź dokumenty, dostęp do koła zapasowego, zatankuj gaz do pełna, wykonaj odpowiednio długą jazdę próbną samochodem.

Na co zwrócić uwagę odbierając samochód?

Zatankuj gaz do pełna, wykonaj jazdę próbną. Musi być tak długa, aby silnik całkowicie się zagrzał. Upewnij się, ze auto się nie przegrzewa, że spod silnika nie wycieka płyn chłodniczy. Sprawdź, czy zbiornik LPG został zamocowany zgodnie z planem i czy nie uniemożliwia wyjęcia koła zapasowego. Od mechanika musisz odebrać także dokumenty: rachunek, gwarancję (na 2 lata dla osób fizycznych, na rok dla firm) i wyciąg ze świadectwa homologacji instalacji.

Skoda Rapid 1.2 MPI LPG Ambition - TEST NA DYSTANSIE 15 TYS. KM

Po montażu instalacji konieczna jest wizyta w wydziale komunikacji.

Jak zdobyć wpis w dowodzie rejestracyjnym dotyczący instalacji?

Informacja o założeniu instalacji LPG musi się znaleźć w dowodzie rejestracyjnym (i karcie pojazdu, jeśli była wydana). Wymaga to wizyty w wydziale komunikacji, wypełnienia wniosku oraz okazania:

✔ rachunku lub faktury za montaż instalacji,
✔ wyciągu ze świadectwa homologacji sposobu montażu instalacji,
✔ potwierdzenia zawarcia umowy OC,
✔ dowodu rejestracyjnego,
✔ karty pojazdu - jeżeli była wydana.

Oto, co szczęśliwy właściciel auta na LPG powinien wiedzieć w związku z codzienną eksploatacją.

Przygotuj się na usterki

Podczas pierwszego miesiąca eksploatacji auta ze świeżo zamontowaną instalacją LPG zazwyczaj pojawiają się drobne usterki, takie jak:

✔ awaria kontrolki poziomu LPG,
✔ awaria automatyki przełączania paliw,
✔ nierównomierna praca silnika na LPG.

Za granicą musisz mieć przejściówkę

Tankując LPG poza Polską, trzeba mieć odpowiednią przejściówkę.

[1] typ holenderski:

używany w Holandii, części Niemiec, Skandynawii i Wielkiej Brytanii

[2] typ belgijski:

używany w części Niemiec, Belgii i Irlandii

[3] typ rosyjski:

używany m.in. na Białorusi, w Rosji i na Ukrainie

Tankowanie LPG za granicą - PORADY

Przepisy

Badania techniczne kosztują więcej

Za badanie techniczne auta z instalacją LPG płaci się 162 zł, czyli o 63 zł więcej niż w przypadku samochodu zasilanego tylko benzyną czy olejem napędowym. Auta z LPG muszą przechodzić okresowe badanie co 12 miesięcy. Nie trzeba go robić tuż po montażu instalacji, lecz zgodnie z harmonogramem wynikającym z poprzedniego badania (dla aut mających mniej niż 2 lata - rok po montażu).

Kupując autocasco, warto wspomnieć o instalacji LPG

Jeśli zawierając umowę ubezpieczenia AC nie zaznaczy się, że auto ma instalację LPG, nie ma co liczyć na odszkodowanie uwzględniające koszty naprawy instalacji w razie jej uszkodzenia np. w kolizji. Ubezpieczyciel skrupulatnie wykorzysta brak stosownej informacji, by uniknąć dodatkowych kosztów.

Trzeba zachować dokumenty instalacji

Użytkownik samochodu zasilanego LPG musi mieć świadectwo legalizacji zbiornika LPG (ważne 10 lat) oraz homologacji instalacji (dotyczy instalacji założonych po 20.04.2001 r.). Dokumenty te trzeba okazywać podczas badania technicznego na żądanie diagnosty.

Eksploatacja

Ryzyko wybuchu jest małe

Takie przypadki prawie się nie zdarzają. Zbiornik wytrzymuje ciśnienie 30 razy większe niż to, jakie występuje w praktyce. Przy zaniedbanym samochodzie łatwiej natomiast o wycieki gazu, bardzo niebezpieczne w niewentylowanych garażach podziemnych.

LPG może wpływać na trwałość silnika

Gaz może przyspieszać erozję gniazd zaworowych, szczególnie przy zaniedbanej instalacji. Gdy do tego dojdzie, trzeba zrobić remont głowicy. Dobrze dobrana i utrzymana instalacja nie wpływa natomiast na trwałość elementów bloku silnika.

Dobra instalacja nie pogorszy osiągów

Poprawnie dobrana instalacja w prawie niezauważalnym stopniu wpływa na osiągi. Z powodu mniejszej gęstości gazu niż benzyny silnik może stracić 1 lub 2 KM.

Zapach gazu to objaw niesprawności

Jest to zwykle wynik zaniedbania instalacji i niedopalania się gazu lub (rzadziej) nieszczelności skutkujących upływem gazu z przewodów. Intensywna woń gazu kwalifikuje samochód do zatrzymania dowodu rejestracyjnego.

Tekst: Marcin Klonowski, Jacek Ambrozik, Maciej Pobocha; zdjęcia: Rafał Andrzejewski, archiwum, producenci, Shutterstock

LPG do silnika Diesla - PORADY