Jak uniknąć uszkodzenia rozrządu
Zerwanie paska rozrządu praktycznie zawsze jest równoznaczne ze zniszczeniem całego silnika. Jak zmniejszyć takie ryzyko?
Zadaniem paska rozrządu jest idealne zsynchronizowanie wałków rozrządu z wałem napędowym silnika. Obrócenie się tych elementów względem siebie o kilka stopni od prawidłowego położenia powoduje zakłócenia pracy silnika, a kilkanaście stopni różnicy może już doprowadzić w zdecydowanej większości współczesnych silników do zderzenia zaworów z tłokami. A to oznacza konieczność poważnej naprawy lub wymiany silnika.
Dlatego tak istotne jest zminimalizowanie ryzyka doprowadzenia do zerwania się paska lub "przeskoczenia" o kilka zębów. To się zwyczajnie opłaca.
Wynika z tego podstawowa zasada: na regularnych wymianach rozrządu nie warto oszczędzać. Należy korzystać z markowych produktów i wymieniać współpracujące ze sobą elementy.
Do uszkodzenia paska rzadko kiedy dochodzi z winy jego wad materiałowych - zwykle powoduje je awaria bądź zużycie któregoś z elementów współpracujących.
Przy okazji warto też sprawdzić, czy nie występują wady innego rodzaju: wycieki oleju, uszkodzenia obudowy czy choćby zużycie paska osprzętu. To też może mieć olbrzymi wpływ na to, czy silnik bezpiecznie przetrwa do następnej wymiany.
ZAWSZE WYMIENIAJ KOMPLETNY ROZRZĄD
W przypadku układu rozrządu wyjątkowo dobrze sprawdza się powiedzenie, że cały mechanizm jest tak trwały, jak jego najsłabsze ogniwo. Zerwanie paska rozrządu nie zawsze (czy wręcz - rzadko) jest spowodowane wadą właśnie tego elementu. Często winne są zużyte rolki, zacierająca się pompa wody czy wadliwy napinacz. Dlatego przy każdej planowej naprawie powinno się wymieniać kompletny mechanizm. Poza tym, oddala się ryzyko późniejszych dodatkowych napraw.
Wpływ na żywotność: 2/3
NIE TOLERUJ WYCIEKÓW OLEJU
Olej ma bardzo negatywny wpływ na trwałość gumy, z której wykonany jest pasek. W razie stwierdzenia wycieków podczas wymiany rozrządu koniecznie trzeba rozszerzyć zakres prac o ich usunięcie - cena usługi zwiększy się niewiele.
Wpływ na żywotność 3/3
NIE PRZECIĄGAJ TERMINU WYMIANY
Przebiegi między wymianami paska rozrządu ustalają producenci aut. Dąży się do ich maksymalnego wydłużenia - sięgają nawet ponad 200 tys. km. To jednak dość ryzykowne, zwłaszcza, że pasek ma też swoją graniczną trwałość wyznaczoną w latach. Dlatego należy go wymieniać nie rzadziej niż co 7 lat, nigdy po interwale wyznaczonym przez producenta, a najlepiej nie więcej niż co 100 tys. km. W przypadku jazdy miejskiej dopuszczalne wartości dobrze jest skrócić o ok. 30 proc.
Wpływ na żywotność 3/3
WYMIEŃ PASEK PO ZAKUPIE UŻYWANEGO AUTA
Wymiana mechanizmu rozrządu powinna być jedną z obowiązkowych czynności po zakupie używanego auta. Nawet niezależnie od tego, czy poprzednie prace były przeprowadzone niedawno, o czym mogą świadczyć wpisy w książce serwisowej. Po pierwsze - mogą być niewiarygodne, po drugie - nie wiadomo, jakie części zostały użyte do naprawy.
Wpływ na żywotność 3/3
PILNUJ SZCZELNOŚCI OBUDOWY
Pasek pracuje zakryty obudową. Częstą przyczyną zerwania paska jest dostanie się do mechanizmu ciała obcego. Nawet niewielki kamień czy fragment obudowy paska w mechanizmie prowadzi do natychmiastowego zerwania napędu.
Wpływ na żywotność 2/3
NIE STOSUJ PONOWNIE UŻYWANEGO PASKA
Niektóre naprawy wymagają zdjęcia paska. Należy unikać jego ponownego montażu w silniku. Trudno o właściwe naprężenie używanego elementu, a poza tym istnieje ryzyko omyłkowego montażu do pracy w przeciwną stronę. Dla bezpieczeństwa opłaca się zamontować nową część.
Wpływ na żywotność 2/3
KONTROLUJ PASEK OSPRZĘTU
O ile wiele niesprawności (np. wycieki) wpływa na stopniowe zmniejszanie trwałości paska rozrządu, o tyle zerwanie się paska napędu osprzętu często prowadzi do jego natychmiastowego uszkodzenia - jest olbrzymie ryzyko, że dostanie się pod obudowę. Lepiej nie tolerować jego zużycia.
Wpływ na żywotność 3/3
BĄDŹ CZUJNY PRZY ZAKUPACH W SIECI
Często, zwłaszcza przy zakupach internetowych, rozrząd do danego modelu kompletowany jest z produktów różnych firm, a markowe są tylko niektóre z nich. To sprytny sposób na obniżenie kosztów po stronie sprzedawcy, ma jednak negatywny wpływ na trwałość całego zestawu.
Wpływ na żywotność 2/3
WYBIERAJ WYŁĄCZNIE RENOMOWANE PRODUKTY
Jakość poszczególnych elementów rozrządu ma kluczowe znaczenie. Z wyglądu jednak trudno ją ocenić. Trzeba polegać na zaufaniu do producenta, warto wybierać elementy renomowanych wytwórców, np. Bosch, Contitech, Gates, HEPU, INA, Ruville, SKF.
Wpływ na żywotność 3/3
UNIKAJ ROZRUCHU NA LINCE I "NA PYCH"
Awaryjne metody rozruchu mogą łatwo doprowadzić do przeskoczenia paska o kilka zębów - czego efekty będą zbliżone do jego zerwania. W ostateczności takie uruchamianie silnika należy wykonać z wyczuciem, bez gwałtownych szarpnięć, na możliwie wysokim biegu.
Wpływ na żywotność 1/3
NIE OCENIAJ STANU PASKA NA OKO
Jeśli gołym okiem widać zużycie paska rozrządu, to prawdopodobnie do usterki już doszło lub uniknęliśmy jej o włos. Ocena wizualna nigdy nie jest w 100 proc. wiarygodna, a osłabienia paska, np. wynikającego z dużego wieku, na oko raczej nie będzie widać. Trudno także ocenić, czy w przeszłości nie był narażony na działanie innych szkodliwych czynników, np. oleju.
Wpływ na żywotność 2/3
(oceny wpływu na żywotność: 1 - niewielki; 2 - średni; 3 - duży)
Zerwanie paska powoduje zwykle uderzenie zaworów w tłoki i ich pogięcie. Naprawa silnika wymaga demontażu głowicy i poddania jej regeneracji. Wymienione muszą być wszystkie zawory, czasami prowadnice i popychacze. Demontaż i montaż głowicy to zadanie mechanika, ale samą głowicę do naprawy musi on oddać do warsztatu obróbkowego.
Tyle kosztuje naprawa silnika po zerwaniu paska:
- nowe zawory - 300 zł
- nowe śruby mocowania głowicy - 150 zł
- komplet uszczelek do głowicy - 200 zł
- nowe popychacze - 400 zł
- regeneracja głowicy - 350 zł
- montaż i demontaż głowicy - 800 zł
- nowy kompletny rozrząd - 600 zł
RAZEM: 2800 zł
W zapewnienia producentów o długowieczności mechanizmu przeniesienia rozrządu lepiej nie wierzyć. W praktyce zmianę paska powinno się wykonywać co ok. 100 tys. km, co więcej - powinna ona być wówczas uzupełniona o montaż nowych elementów z nim współpracujących. Z uwagi na newralgiczne znaczenie dla pracy silnika należy wybierać zamienniki renomowanych producentów. Taki wydatek się opłaca.
Tekst: Bartosz Zienkiewicz, zdjęcia: archiwum; "Motor" 4/2019
Olej silnikowy, filtry, rozrząd - kiedy warto skracać terminy wymiany? – EKSPLOATACJA
